Aleksandra Pasich to inżynierka lotnicza w firmie branży IT i pilotka komercyjnych samolotów pasażerskich. Dwukrotna laureatka ogólnopolskiego konkursu na najlepszą pracę dyplomową z zakresu lotnictwa pasażerskiego i transportu cargo. Opracowała rozwiązania, które usprawniają ruch lotniczy i poprawiają efektywność paliwową, a więc wpływają korzystnie nie tylko na przepustowość przestrzeni powietrznej, koszty operacyjne, ale również środowisko.

Lotnictwo na szklanym ekranie

Aleksandra Pasich od najmłodszych lat interesowała się techniką i inżynierią. Fascynacja lotnictwem przyszła nieco później. A zaczęło się od oglądania serialu „Katastrofa w przestworzach”…

– Z merytorycznego punktu widzenia, bardzo polecam ten serial osobom, które nie mają wiele wspólnego z tą branżą lub dopiero zaczynają swoją przygodę z lotnictwem – każdy odcinek zawiera sporą dawkę wiedzy, przedstawioną w bardzo przystępny sposób – mówi Aleksandra.

Poważna myśl, że mogłaby z tą branżą związać swoje życie zawodowe, pojawiła się w klasie maturalnej. Aleksandra wybrała studia na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej, a później zdecydowała się wziąć udział w rekrutacji na specjalizację pilotaż.

– W ramach tej specjalizacji, oprócz uzyskania dyplomu ukończenia studiów, jest również możliwość odbycia pełnego szkolenia teoretycznego i praktycznego do licencji pilota zawodowego, wraz ze wszystkimi uprawnieniami niezbędnymi do przystąpienia do procesu rekrutacji do linii lotniczych w charakterze pilota komercyjnego samolotu pasażerskiego – tłumaczy.

W czasie studiów wzięła udział w konkursie na najlepszą pracę dyplomową z zakresu lotnictwa pasażerskiego i transportu cargo. I dwa razy została wyróżniona! W I edycji, rozstrzygniętej w 2021 roku za najlepszą pracę inżynierską, a także w II edycji rozstrzygniętej w 2023 roku za najlepszą pracę magisterską.

Analizy i badania

W pracy inżynierskiej skupiła się na poprawie efektywności lotu w fazie przelotowej, natomiast w magisterskiej na analizie fazy podejścia do lądowania. Po co? Aby znaleźć sposób na zwiększenie bezpieczeństwa, zmniejszenia kosztów operacyjnych i wpływu na środowisko.

W czasie przygotowań pracy inżynierskiej Aleksandra badała jak poprawa efektywności lotu wpłynie na zwiększenie przepustowości przestrzeni powietrznej i skrócenie dystansu lotu, a w efekcie skrócenie czasu lotu. Przeprowadzone obliczenia i symulacja odzwierciedlająca loty rzeczywiste potwierdziły pozytywny wpływ swobodnego planowania przekraczania granic państw w wybranych przez załogi miejscach na wydajność lotu przez redukcję dystansu, czasu lotu, zużycia paliwa, emisji dwutlenku węgla do atmosfery i kosztów operacyjnych.

– Redukcje wyniosły na poziomie 1,5%, a w lotnictwie liczy się każdy procent – w skali roku liczby te mogą nieraz urosnąć do znacznych wartości. Rozwiązanie pozwoliłoby również zwiększyć przepustowość europejskiej przestrzeni powietrznej.

Wybór tematu pracy był podyktowany tym, że operatorzy lotniczy ciągle poszukują rozwiązań pozwalających na poprawę efektywności lotu, redukcję kosztów operacji lotniczych i złagodzenie negatywnego wpływu ich floty na środowisko. Organy zarządzania ruchem lotniczym natomiast szukają rozwiązań pozwalających na dalsze zwiększanie przepustowości przestrzeni powietrznej nad Europą – wyjaśnia.

Badania do pracy magisterskiej były prowadzone na Lotnisku Chopina w Warszawie. Ocena wyników i analiza porównawcza opierała się o sześć kluczowych wskaźników efektywności: dystans, czas procedury, zużycie paliwa, poziom emisji dwutlenku węgla, ślad hałasowy oraz przepustowość pasa. Przeprowadzone obliczenia oraz symulacje podejścia do lądowania w czasie rzeczywistym pokazały pozytywny wpływ zaprojektowanej procedury na efektywność lotu oraz wartość wskaźników efektywności.

– W przyszłości może przyczynić się to do zmian, które będą miały ogromny wpływ na środowisko oraz przepustowość przestrzeni powietrznej. Tutaj redukcje mogą sięgnąć nawet 50% w stosunku do trajektorii lotu przy obecnie obowiązującej procedurze. Ponadto, w przyszłości moglibyśmy zaimplementować to podejście na lotniskach trudnych operacyjnie, tj. otoczonych wysokimi górami bądź usytuowanych w bliskim sąsiedztwie przestrzeni powietrznych dwóch dużych międzynarodowych portów lotniczych, co w istotny sposób może przyczynić się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa – tłumaczy pilotka. 

Branża lotnicza a klimat

Ochrona środowiska to w lotnictwie ważny temat. W latach 2013–2019 emisje z lotnictwa w Europie wzrastały średnio o 5% w ujęciu rok do roku. W czasie pandemii oczywiście znacznie spadły, ale obecnie dalej rosną.

– Aby osiągnąć neutralność klimatyczną, UE musi do 2050 r. ograniczyć emisje z transportu, w tym z lotnictwa, o 90% (w porównaniu z poziomami z 1990 r.). Ambitniejsze cele klimatyczne sektora lotnictwa będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia przez UE jej celów klimatycznych wynikających z porozumienia paryskiego i dla urzeczywistnienia Europejskiego Zielonego Ładu – czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej.

W przypadku obu prac Aleksandry, ważnym aspektem była poprawa efektywności lotu w kontekście zużycia paliwa oraz usprawnienia procesu zarządzania ruchem lotniczym, który jest konieczny ze względu na wciąż dynamiczny rozwój branży, rosnącą popularność transportu lotniczego, a w efekcie wyczerpującą się przepustowość przestrzeni powietrznej nad Europą.

– W Europie rośnie świadomość społeczeństwa na temat ochrony środowiska, a Komisja Europejska stosunkowo niedawno przedstawiła cel klimatyczny pt. „Fit for 55”, zakładający ograniczenie emisji w Unii Europejskiej o co najmniej 55% do 2030 roku oraz neutralność klimatyczną do 2050 roku – szczególne wyzwanie będzie to stanowić dla branży transportowej, a więc również i lotnictwa. Aby to osiągnąć, konieczna jest ścisła współpraca tych branż ze środowiskiem naukowym, które często ma do zaoferowania ciekawe pomysły, które mają szansę w przyszłości zaistnieć i zostać wdrożone.

Zastosowane rozwiązania w moich pracach usprawniają ruch lotniczy i poprawiają efektywność paliwową, a więc wpływają korzystnie nie tylko na przepustowość przestrzeni powietrznej, koszty operacyjne ponoszone przez operatorów lotniczych, ale również właśnie na środowisko – wyjaśnia Aleksandra.

Branża lotnicza podejmuje działania w celu redukcji emisji oraz ograniczenia hałasu. W tym zakresie widać ogromne zmiany.

– Branża lotnicza praktycznie w ogóle nie przypomina już lotnictwa, jakie było choćby w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Przede wszystkim za sprawą nowoczesnych silników turbowentylatorowych montowanych w komercyjnych samolotach cywilnych, które wyglądają nieco inaczej niż te wykorzystywane w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Ich projekt oraz technologie zastosowane w procesie produkcji doprowadziły do znacznego obniżenia poziomu hałasu i zużycia paliwa, które bezpośrednio wpływa na emisję dwutlenku węgla.

Podmioty zajmujące się zarządzaniem ruchem lotniczym również odgrywają w tym aspekcie ważną rolę, ponieważ odpowiednia optymalizacja tras oraz obowiązujących procedur skraca dystans i czas lotu, a w efekcie oczywiście zużycie paliwa – w tym aspekcie w dalszym ciągu jest sporo miejsca na ulepszenia.

Ponadto operatorzy lotniczy są coraz bardziej świadomi konieczności podnoszenia efektywności paliwowej ich floty samolotów, wynikającej m.in. z rosnących cen paliw kopalnych. W efekcie linie lotnicze współpracują z firmami specjalizującymi się w tym aspekcie i zatrudniają analityków, którzy pomagają znaleźć miejsca do poprawy – mówi.

Ślad węglowy rośnie wraz z portfelem: loty prywatnymi odrzutowcami to nawet 4% globalnych emisji 

Przyszłość branży lotniczej

Aleksandra uważa, że przyszłość branży również zapowiada się interesująco.

– Jeżeli chodzi o małe lotnictwo, to mają tutaj szanse zaistnieć samoloty bądź śmigłowce z napędem elektrycznym. W kontekście dużego lotnictwa, coraz częściej wspomina się o samolotach napędzanych ciekłym wodorem w zastępstwie za paliwa kopalne, co w kontekście środowiskowym może być rewolucyjną technologią. W całej Polsce powstają Doliny Wodorowe zrzeszające zespoły naukowców, przedstawicieli przedsiębiorstw oraz ekspertów, a ich celem jest stały rozwój i implementacja technologii wodorowych, również w transporcie – mówi.

Aktualnie Aleksandra rozwija się w roli inżyniera lotniczego w firmie z branży IT, zajmującej się optymalizacją efektywności paliwowej floty samolotów klienckich linii lotniczych. W marcu br. z wynikiem pozytywnym przeszła też rekrutację do linii lotniczych do pracy w charakterze pilota komercyjnego samolotu pasażerskiego.

– W najbliższym czasie czeka mnie dość wymagające szkolenie, które docelowo pozwoli mi pracować za sterami jako pierwszy oficer i zmierzam pogodzić te dwie role. W nieco bardziej odległej przyszłości chciałabym podjąć się studiów doktoranckich na Politechnice Rzeszowskiej i w ramach tych studiów dalej rozwijać swoje zainteresowania naukowe w obszarze efektywności paliwowej.

Długoletnim celem i marzeniem jest wstąpienie w szeregi Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, ponieważ innowacyjne projekty są istotnym elementem branży lotniczej, ale najważniejszym czynnikiem, mocno wyróżniającym tę branżę, zawsze pozostanie bezpieczeństwo. Dlatego też chciałabym kiedyś brać udział w procesie stałego ulepszania tego aspektu awiacji – wyjaśnia.

Trzymamy kciuki! 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.