Fotowoltaika odgrywa coraz większą rolę w wytwarzaniu energii odnawialnej. Mimo to nie brakuje związanych z nią kwestii, budzących kontrowersje. Czy panele można naprawiać? I czy nadają się do recyklingu? Sytuację zbadali PV Cycle i Imec/EnergyVille, a wyniki swoich analiz przedstawili w raporcie.

Co przeszkadza modułom z drugiej ręki?

Recykling paneli fotowoltaicznych oraz ich ponowne wykorzystanie wydają się szczególnie ważne, zwłaszcza w krajach o niskich dochodach, w których główną barierą w przejściu na czystą energię pozostają koszty. Z kolei na przeszkodzie modułów “z drugiej ręki” stoją niejasne przepisy i międzynarodowe wytyczne dot. odpadów elektronicznych, jak podają belgijska organizacja pozarządowa PV Cycle i Europejskie Centrum Innowacji Imec/EnergyVille. 

Tańsza energia słoneczna dla wszystkich, czyli co zachęca ludzi do montażu fotowoltaiki

Na początku opublikowanego w tym miesiącu raportu, autorzy stwierdzają, że w modelu gospodarki o obiegu zamkniętym musi być miejsce na ponowne wykorzystanie paneli fotowoltaicznych. Ich opracowanie ma na celu przedstawić szanse i zagrożenia, jakie niesie takie działanie, a także sformułować wstępne zalecenia dla europejskich władz. 

Fotowoltaika ciągle się rozwija

Jak wskazują autorzy raportu, pierwsze zapytania o to, w jaki sposób składować panele, pojawiły się w okresie ok. 15 lat od pierwszego boomu na instalacje fotowoltaiczne. Energia słoneczna jest jednak ciągle rozwijającą się branżą, zatem firmy działają w niewystarczająco zbadanym i uregulowanym obszarze. W raporcie czytamy, że firmy zajmujące się odpadami “mają niewielką lub żerową wiedzę na temat przetwarzania modułów fotowoltaicznych”. 

– Przyjęcie modelu o obiegu zamkniętym w tej dojrzewającej branży daje ogromną szansę na uczynienie fotowoltaiki najbardziej zrównoważonym źródłem energii – czytamy w raporcie. 

Z prognoz IRENA wynika, że do 2030 roku przybędzie kolejne 5 mln ton odpadów fotowoltaicznych. Obecnie tylko 15 firm na świecie prowadzi działalność związaną z ponownym wykorzystaniem paneli. 

– Wolumen obrotu bardzo trudno oszacować, ponieważ ani wycofywane z eksploatacji instalacje fotowoltaiczne, ani rynki odsprzedaży paneli nie są rejestrowane – piszą autorzy raportu. 

Prawie połowę kosztów systemów fotowoltaicznych stanowią moduły

Recykling paneli fotowoltaicznych da się uzasadnić również finansowo. Moduły stanowią obecnie ok. 40% całkowitych kosztów systemu PV. Używane panele charakteryzują się co prawda niższą wydajnością i żywotnością, jednak autorzy wykazali, że mogłyby one odnieść sukces na rynkach państw o niskich dochodach. Klienci z Afryki, Azji Zachodniej i Azji Południowo-Wschodniej poszukują systemów o niższej jakości i estetyce, jednak w przystępnej dla nich cenie. 

– Ogólnie rzecz biorąc, moduły naprawione lub z drugiej ręki nie są konkurencyjne w porównaniu do nowych instalacji fotowoltaicznych w państwach o wysokim dochodzie, a nawet w krajach rozwijających się, w których rząd stosuje zachęty finansowe dla wdrażania PV – twierdzą autorzy. 

Program recyklingu modułów PV w Indiach

Rozwiązaniem dokładne raportowanie stanu modułów

Obecnie moduły “z drugiej ręki” pochodzą głównie z dużych komercyjnych systemów fotowoltaicznych o mocy ponad 1 MWp w Europie, Stanach Zjednoczonych i Chinach. Systemy te zostały w części uszkodzone przez warunki pogodowe, przez co wszystkie moduły zostają wymienione, niezależnie od tego, ile z nich uległo faktycznemu zniszczeniu. 

– Najbardziej opłacalną metodą byłby przegląd modułów tuż po ich demontażu w miejscu eksploatacji oraz przeprowadzenie testów wizualnych i elektrycznych w celu określenia ich pozostałej wydajności – czytamy w raporcie. 

Eszter Voroshazi, kierownik ds. badań i rozwoju w Imec, uważa, że należy stworzyć uniwersalne wytyczne dotyczące testowania oraz określić kryteria techniczne, kwalifikujące moduły do ponownego wykorzystania. Jego zdaniem do ponownego wykorzystania nadają się panele, których moc wynosi minimum 70% mocy początkowej. 

– Wprowadzenie takich norm, których obecnie nie ma, zapewniłoby jednakową jakość produktów i zbudowało zaufanie klientów – dodaje Voroshazi. 

Moduły z drugiej ręki a zdrowie natury

Raport stwierdza, że przygotowanie modułów do ponownego użycia nie wpłynie negatywnie na środowisko. Jednak ostatecznie, po zakończeniu eksploatacji, konieczne jest poddanie paneli recyklingowi. 

– Jakakolwiek wartość ekologiczna paneli fotowoltaicznych zniknie, jeżeli nie zostaną odpowiednio poddane recyklingowi – uważa Jan Clyncke, prezes PV Cycle. – W związku z tym praktyka eksportowania modułów fotowoltaicznych z drugiej ręki do krajów o niższych dochodach nie ma sensu, jeżeli nie mają one możliwości przetworzenia ich. 

Miejsca pracy i rozwój gospodarczy

Branża ponownego wykorzystania PV stworzyłaby kolejne miejsca pracy dla wykwalifikowanej kadry oraz lokalnych mieszkańców. W raporcie czytamy, że odpowiednie szkolenia mogłyby przyczynić się do powstania 63 miejsc pracy na 1000 ton odpadów elektronicznych. 

– Taki wzrost rynku jest pożądany nie tylko ze względu nie miejsca pracy. Zmniejsza również ubóstwo energetyczne w krajach o niskich dochodach, co pośrednio przyczynia się do dalszego rozwoju gospodarczego i społecznego – czytamy w raporcie. 

Niejasne przepisy, brak ścisłego prawodawstwa dot. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Unii Europejskiej oraz państwach poza nią “budzą poważne obawy dotyczące środowiska i bezpieczeństwa w związku z ponownym użyciem modułów fotowoltaicznych”, podsumowują autorzy. 

Źródło: pv-magazine.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.