Każdego roku produkujemy 430 miliony ton plastiku. Niestety tylko 9% poddawane jest recyklingowi. Organizacja Narodów Zjednoczonych chce wypracować skuteczny, globalny plan walki z zanieczyszczeniem plastikowymi odpadami. Czy ten pomysł ma prawo się udać?

Nowe regulacje w sprawie plastiku. ONZ pracuje w trybie przyspieszonym

Warto zacząć od tego, że bardzo agresywne działania prawne przeciwko plastikowi nie są na świecie nowością. Przodują tutaj kraje afrykańskie. Rwanda zakazała jednorazowych plastikowych toreb już w 2005 roku, Kenia zdecydowała się na to samo w roku 2017. To właśnie w stolicy tego drugiego kraju, Nairobi, odbyło się Zgromadzenie Środowiskowe ONZ w 2022 roku, podczas którego przedstawiciele 175 krajów zgodzili na podjęcie w przyśpieszonym trybie pracy nad przepisami, mającymi ograniczyć zanieczyszczenie plastikiem.

Prace mają zakończyć się w tym roku. Ktoś mógłby powiedzieć, że aż dwa lata ustaleń wcale nie świadczą o przyśpieszonym trybie prac, jednak należy pamiętać, że mówimy tu o decyzjach legislacyjnych na poziomie międzynarodowym. Przygotowania ustaw funkcjonujących w ramach jednego państwa potrafi niejednokrotnie być dłuższe. Kolejnym etapem prac będzie czwarta runda negocjacji w sprawie dokładnego brzmienia porozumienia. Odbędzie się ona w dniach 23-29 kwietnia w kanadyjskiej Ottawie. Dokument ma być gotowy do końca tego roku.

Jak pozbyć się „nanotrucicieli” z wody? Naukowcy znaleźli sposób 

Jak pokonać plastik? Globalni przywódcy mają na to pomysły

Za czym postulują przedstawiciele państw biorący udział w obradach? Dotychczasowe ustalenia obejmują stworzenie systemu promującego odpowiedzialność wśród największych producentów plastiku. Istotna jest też inwentaryzacja światowego rynku plastiku. O co chodzi? W ramach produkowania tworzyw sztucznych używa się wielu typów chemikaliów i dodatków.. Zgromadzenie Środowiskowe ONZ postuluje ograniczenie ich liczby, co ma w założeniu ułatwić recykling. Nałożenie limitów na to, ile odmian plastiku jest obecnych w obiegu, wydaje się w tym kontekście konieczne.

ONZ planuje większe regulacje na każdym etapie cyklu życia plastiku – od produkcji, przez użytkowanie, aż po wyrzucenie i recykling. Kwestią sporną pozostaje to, kiedy tak naprawdę ów cykl się rozpoczyna. Niektóre kraje członkowskie twierdzą, że jest to moment stworzenia tak zwanych polimerów pierwotnych, z których właściwe tworzywa sztuczne dopiero powstają. Wnioskuje się więc, aby ograniczyć produkcję tych polimerów i ograniczyć problem zanieczyszczenia w zarodku. Inne państwa twierdzą, że wpływ produkcji plastiku na światową ekonomię jest zbyt znaczący i lepiej skupić się na walce z samym zanieczyszczeniem.

Powstaje pytanie, czy rozwiązania wypracowane przez ONZ faktycznie przyniosą jakąś zmianę. W dokumentach z obrad czytamy, że przepisy mają na celu zadbanie o recykling plastiku. Jednak wnioski  z ostatniego raportu The Center for Climate Integrity rzucają inne perspektywę: recyklowanie plastiku jest nieopłacalne i niemożliwe na masową skalę. Być może pewną nadzieję dają tu zapowiedzi ograniczenia ilości typów plastiku dostępnych na rynku. Mniejsza liczba zaangażowanych w cały proces substancji chemicznych ma szansze sprawić, że procedura ponownego wprowadzenia tworzyw sztucznych do użytku stanie się prostsza, a tym samym – bardziej powszechna.

– A o problemach, jakie niesie za sobą recykling plastiku pisaliśmy tu: Przemysł plastiku ukrywał przed nami prawdę. Zapewnienia o recyklingu to manipulacje

Źródła: wwf.panda.org, bloomber.org, unep.org, undp.org

Fot. Canva (RitaE; Joaquín Corbalán)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.