Minęło już parę miesięcy odkąd w życie wszedł nowy sposób rozliczania energii z instalacji fotowoltaicznych. Czy nowy system jest opłacalny? Czarne scenariusze dotyczące końca fotowoltaiki się nie sprawdziły.

Opłacalność nowego systemu rozliczeń z fotowoltaiki

Rekordowa dynamika przyrostu prosumenckich mikroinstalacji fotowoltaicznych w Polsce mocno wyhamowała po wprowadzeniu net-billingu. Dlaczego? Miało to związek z paniką, którą niepotrzebnie wprowadziła sama branżą. 

Wiele osób zaczęło obawiać się, że nowy system rozliczeń dla prosumentów jest już nieopłacalny. Czy są to słuszne obawy? W rzeczywistości na mniejszą popularność net-billingu wpływ miała zwykła nieznajomość przepisów. Jeśli chcesz wiedzieć, jak dokładnie działa nowy system, polecamy rozmowy z ekspertami. 

• Czy fotowoltaika opłaca się w nowym systemie? Wywiad z ekspertem
• Zamontowana instalacja już drożeć nie będzie, ale cena energii tak [WYWIAD]
• Net-billing i rynek fotowoltaiki od 1 lipca – wyjaśnia ekspert

Poniższa analiza pokazuje dokładnie, ile obecnie oszczędzają właściciele mikroinstalacji PV objęci net-billingiem.

Czy nowy system rozliczeń z fotowoltaiki jest opłacalny?

Opłacalność net-billingu jest bardziej skomplikowana do policzenia niż okres zwrotu z instalacji działającej w systemie opustów. Objęci starym systemem prosumenci rozliczani są bezgotówkowo – nie według wartości, a ilości przekazanej do sieci energii. Za każdą oddaną kilowatogodzinę prądu mogą w ciągu roku odebrać 0,7 lub 0,8 kWh, w zależności od mocy posiadanej instalacji.

Z kolei właściciele fotowoltaiki objęci systemem net-billingu od 1 lipca 2022 roku sprzedają nadwyżki energii w oparciu o średnie ceny miesięczne. Do rozliczeń brane są pod uwagę stawki z poprzedniego miesiąca – w lipcu stosowano średnią stawkę za czerwiec, w sierpniu obowiązuje kwota z lipca, we wrześniu będą brane pod uwagę stawki z sierpnia, i podobnie w kolejnych miesiącach. Za dwa lata, po dostosowaniu narzędzi i systemów, od 1 lipca 2024 roku wejdzie w życie rozliczenie nadwyżek w oparciu o ceny godzinowe. 

Jak wynika z rozliczeń według obecnych stawek, rozliczenie godzinowe będzie korzystniejsze dla prosumentów. Będzie także bardziej sprawiedliwe dla całego systemu energetycznego.

Tab. 1. Uśrednione miesięczne rozliczenie wartości nadwyżek energii z instalacji o mocy 5 kWp o średniej miesięcznej autokonsumpcji na poziomie 35%, działającej w polskich warunkach nasłonecznienia.

Miesiąc	Rynkowa Cena Energii – miesięcznie	Rynkowa Cena Energii – godzinowo
07- 2022	317,26 zł	388,46 zł
08 – 2022	313,25 zł	310,77 zł

– Na podstawie obliczeń wartości nadwyżek energii z lipca i sierpnia bieżącego roku możemy zaobserwować, iż uzyskane wyniki są ze sobą dość skorelowane, ale jednak z korzyścią dla rozliczenia godzinowego, które będzie obowiązywać prosumentów już za niecałe dwa lata – tłumaczy Bartosz Stępak, Specjalista ds. Analiz Rynku Energii Elektrycznej w Columbus Obrót.

Tab. 2. Uśrednione miesięczne oszczędności z fotowoltaiki po rozliczeniu wartości energii oddanej i pobranej z sieci (dla instalacji o mocy 5 kWp, średniej miesięcznej autokonsumpcji na poziomie 35%, działającej w polskich warunkach nasłonecznienia).

Miesiąc	Uśredniona cena zakupu energii od OSD [PLN/kWh] – VAT 5%	Stawka miesięczna mRCE [PLN/kWh]	Wolumen oddany do sieci [kWh]	Depozyt Prosumencki [PLN]	Wolumen możliwy do odkupienia [kWh]	Różnica [kWh]	Wartość różnicy [PLN]
07-2022	0,4515	0,64816	489,47	317,26	702,67	213,20	96,26
08-2022	0,79997	391,58	313,25	693,80	302,22	136,45
Razem		881,05	630,51	1396,48	515,42	232,71

– Aktualnie mamy na rynku wyjątkową sytuację, która bardzo korzystnie wpływa na ekonomię net-billingu. Przy dynamicznych wzrostach cen na rynku hurtowym, które decydują o cenie sprzedaży energii przez prosumentów, okazuje się, że cena zakupu prądu według obecnych taryf (zatwierdzonych jeszcze w ubiegłym roku przez URE) jest niemal o połowę niższa niż cena sprzedaży energii do sieci.

Zatem, w ostatnich dwóch miesiącach prosumenci całkiem dobrze wyszli na rozliczeniu w nowym systemie. Taka sytuacja utrzyma się najprawdopodobniej do końca tego roku. Nie wiemy natomiast, jak wysokie korzyści będą mieli prosumenci w przyszłym roku, ponieważ będzie to zależne od wysokości stawek taryf uchwalonych dla roku 2023 i następnych lat oraz notowań cen energii na Rynku Dnia Następnego – tłumaczy Bartosz Stępak, Specjalista ds. Analiz Rynku Energii Elektrycznej w Columbus Obrót.

Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na opłacalność instalacji fotowoltaicznej jest autokonsumpcja, czyli bieżące zużycie energii, dzięki czemu nie musi być ona oddawana do sieci jako nadwyżka.

Autokonsumpcja wpływa na opłacalność fotowoltaiki

Przeciętnie właściciele przydomowych elektrowni słonecznych zużywają w skali roku na własne potrzeby ok. 20-30% energii z PV. Podniesienie tego poziomu przyniesie szybszy zwrot z inwestycji.

Najprostszym sposobem na wzrost autokonsumpcji jest planowanie pracy urządzeń energochłonnych, jak pralka czy zmywarka, na czas kiedy instalacja pracuje najintensywniej. Można również wykorzystać energię z PV do zasilania pompy ciepła lub grzałki podgrzewającej wodę użytkową. Właściciele samochodów elektrycznych w godzinach szczytu pracy instalacji mogą korzystać z ładowarki EV. Na rynku dostępne są systemy HEMS, stworzone do inteligentnego zarządzania energią z instalacji, w celu optymalizacji jej zużycia i maksymalizacji autokonsumpcji.

Kluczowym urządzeniem, które powstało z myślą o zwiększeniu autokonsumpcji, są magazyny energii, bardzo popularne u naszych zachodnich sąsiadów. Instalacja hybrydowa z magazynem pozwala na przechowanie nadwyżek energii i wykorzystanie ich w dowolnym momencie. Jest cennym rozwiązaniem w sytuacjach przerw w dostawie energii. Magazyny są pożyteczne również z perspektywy stabilności systemu energetycznego, ponieważ chronią sieć przed zbyt wysokimi napięciami. Z tego powodu są często dotowane przez państwa, jak np. w Niemczech czy w Czechach. W Polsce, w ramach najnowszej edycji programu Mój Prąd, również można skorzystać z dotacji na magazyn energii. 

Ile obecnie czeka się na rozpatrzenie wniosku w najnowszej odsłonie programu?

Mój Prąd 4.0 – ile trzeba czekać na dotację? Ile złożono już wniosków i ile zostało pieniędzy?

źródło: mat. prasowe Columbus, zdj. główne – Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.