Niemal co piąty Polak twierdzi, że jakość powietrza jest jednym z trzech najważniejszych problemów naszego kraju – wynika z badania “Strefy czystego transportu. Czy chcemy oddychać świeżym powietrzem w miastach?” przeprowadzonego dla Clean Air Fund.

Jakość powietrza jest ważna nie tylko zimą

Jeśli chodzi o zmartwienia Polaków to kwestie środowiskowe ustępują problemom ekonomicznym. Największy niepokój wywołują zagadnienia związane z wojną w Ukrainie oraz inflacją, a ochrona klimatu, stan jakości powietrza czy nawet pandemia, znajdują się na dalszym planie.

Warto mieć na uwadze, że badanie przeprowadzono w lipcu 2022 i odpowiedzi na pytanie o najważniejsze problemy dość mocno korespondują z popularnością danych zagadnień w mediach, np. zaniepokojenie rosnącą inflacją czy zmęczenie pandemią. Co istotne, mimo że zanieczyszczenie powietrza uchodzi za „zimowy temat”, to znaczna część respondentów wskazała właśnie latem na ten problem. Może mieć to związek z niepewną sytuacja energetyczną. Galopujące ceny prądu sprawiają, że znów głośno mówi się o energetyce konwencjonalnej i spalaniu węgla, co przekłada się na jakość powietrza.

Co Polacy myślą o jakości powietrza?

Zatrzymajmy się zatem przy wynikach badania dotyczących jakości powietrza. Co piąta osoba deklaruje, że regularnie sprawdza informacje o stanie jakości powietrza, a 54% robi to od czasu do czasu. Zainteresowanie tematem zależy w dużej mierze od regionu, wielkości miejscowości, oraz liczby mieszkańców. Najwięcej osób sprawdza dane o stanie powietrza w dużych miastach i w regionie południowym – wynika z badania. 36% mieszkańców Krakowa robi to regularnie, a 48% od czasu do czasu. Za Krakowem plasuje się Wrocław (odpowiednio 30 i 50%), Łódź (17 i 60%), a na ostatnim miejscu Warszawa (23 i 52%).

Świadomość mieszkańców Krakowa na temat zanieczyszczeń powietrza, jest prawdopodobnie efektem toczących się od kilku lat debat w mieście. Krakowiacy wciąż oddychają zanieczyszczonym powietrzem, a ich miasto często widnieje jako jedno z pierwszych w rankingach miast o największej koncentracji pyłów zawieszonych (PM) w całej Europie. A sytuacji z pewnością nie poprawi fakt, że małopolska uchwała antysmogowa została wydłużona o dwa sezony grzewcze. Mieszkańcy województwa będą mogli ogrzewać domy za pomocą kotłów bezklasowych do maja 2024 roku. 

Pomimo powyższych deklaracji prawie połowa mieszkańców Krakowa nie posiada żadnej aplikacji umożliwiającej sprawdzenie stanu jakości powietrza na telefonie. W skali kraju, co piąta osoba posiada taką aplikację, regularnie z niej korzysta i potrafi wymienić ją z nazwy.

Na pogorszenie jakości powietrza wskazują głównie mieszkańcy dużych miast. Aż 43% mieszkańców Warszawy i Wrocławia twierdzi, że stan powietrza w ich miastach pogorszył się na przestrzeni ostatnich dwóch lat, a tylko co dziesiąta osoba jest odwrotnego zdania. Inaczej sądzą respondenci z Krakowa – połowa z nich deklaruje poprawę jakości powietrza w mieście.

• Czytaj także: Zanieczyszczone powietrze zabija rocznie pół miliona ludzi w UE

Sezonowość i jej wpływ na ocenę

Opinie społeczne na temat jakości powietrza są w dużej mierze zależne od pory roku. Ponad połowa respondentów ocenia stan powietrza jako „umiarkowany” wiosną i latem, a odpowiedź „zły” pojawia się równie często co „dobry”.

W sezonie jesienno-zimowym odpowiedź „umiarkowany” również przeważa (40 proc.), ale już 27% respondentów opowiada się za złą jakością, a tylko 11% za dobrą. Polacy są świadomi wpływu ogrzewania na jakość powietrza, bo gorszą jakość zimą w sezonie grzewczym odczuwają bezpośrednio na własnej skórze.

Rusza Czyste Powietrze Plus. Polski Alarm Smogowy: to zabieg marketingowy, nie realna pomoc

W skali kraju, jako największe źródło zanieczyszczenia powietrza wskazywane jest ogrzewanie domów (46%), a następnie ruch samochodowy (22%). O ile dla mieszkańców małych miast zdecydowanie głównym problemem są kopciuchy, to już mieszkańcy największych miast (ponad 500 tys. mieszkańców) wyraźnie częściej wskazują na samochody.

Ciekawe różnice można dostrzec także patrząc na odpowiedzi respondentów z poszczególnych miast. Osoby z Krakowa i Łodzi za głównego winowajcę słabej jakości powietrza uznają sposoby ogrzewanie domów, natomiast mieszkańcy Warszawy i Wrocławia winią głównie samochody.

– Mieszkańcy Warszawy i Wrocławia mają rację, gdy wiążą zatrucie powietrza z ruchem samochodowym. To właśnie w tych dwóch miastach, emisje z rur wydechowych znacznie przyczyniają się do powstawania toksycznego dla zdrowia smogu. Podobna sytuacja ma zresztą miejsce w Katowicach i w Krakowie. Strefy czystego transportu są doskonale sprawdzonym sposobem poprawy jakości powietrza. Polskie miasta powinny wprowadzić je jak najszybciej, gwarantując jednocześnie tani i komfortowy transport publiczny dla mieszkańców – przekonuje mec. Agnieszka Warso-Buchanan, kierowniczka programu Czyste Powietrze w Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.

– Ograniczenie przejazdów samochodem na rzecz transportu zbiorowego czy roweru to nie tylko szansa na poprawę jakości powietrza, to także konkretna oszczędność w portfelu – dodaje prawniczka. 

Ochrona środowiska i klimatu w Polsce po raz pierwszy na forum ONZ

źródło: informacja prasowa Strefy Czystego Transportu

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.