Właśnie ukazał się raport Fundacji Schumana i Fundacji Adenauera „Europa przeciw katastrofie klimatycznej”. Zawiera on ranking najbardziej zielonych państw Wspólnoty. Dlaczego Polska znalazła się na ostatnim miejscu zestawienia i kto zajął najwyższe miejsca na podium?

Zwycięzcy rankingu

Liderem zestawienia okazała się Malta, najmniejsze państwo UE. Swój wynik – 59,4 pkt. na 100 możliwych – osiągnęła przede wszystkim dzięki wysiłkom przedsiębiorców i obywateli na rzecz ochrony środowiska. Przejawiają oni znacząco wyższą aktywność niż samo państwo. Właściciele firm wydają na inwestycje w technologie wspierające klimat ponad 12 razy więcej niż przeciętny przedsiębiorca z Unii Europejskiej.

Niewielka wyspa znalazła się w gronie 10 najlepszych państw pod względem niskiego poziomu zanieczyszczeń klimatu, otrzymując ponad 90 pkt. na 100 możliwych. Malta, jako kraj o ciepłym klimacie, wysoko rozwiniętej gospodarce, czyli odchodzącej od przemysłu w stronę usług finansowych i turystycznych i rozwiniętej ofercie usług publicznych, zapewnia swoim obywatelom wysoką jakość życia.

Na drugim miejscu rankingu z wynikiem 57,4 pkt znalazła się Francja. Osiągnęła ona wysokie noty w takich kategoriach jak czystość klimatu, jakość ekosystemu oraz jakość życia wynikająca z warunków środowiskowych. Warto zaznaczyć, że Francja jako jedno z dziewięciu państw UE zaadaptowała krajową strategię klimatyczną. 

Francja jako pierwsze państwo na świecie zakazuje reklamowania paliw kopalnych

Paryż nie oszczędza też na wydatkach na rzecz klimatu. W latach 2018-2022 Francja wydała na fundusz przeciwdziałania katastrofie klimatycznej średnio niemal 104 euro rocznie na obywatela. Więcej na ten cel przeznaczyły jedynie Niemcy – 159 euro. Francja wyróżnia się także niską emisją CO2, co zawdzięcza oparciu gospodarki o energetykę jądrową. Państwo to jest trzecim po USA i Chinach globalnym konsumentem energii jądrowej.

Podium zamyka Szwecja z wynikiem 55,7 pkt. Zarówno sytuacja środowiskowa kraju, jak i wysiłki państwa, zostały ocenione na wysokim poziomie. Szwecja swoją pozycję zawdzięcza m.in. przyjęciu strategii walki z katastrofą klimatyczną, najwyższemu udziałowi OZE w miksie energetycznym (57%) oraz przynależności do pięciu najhojniejszych fundatorów funduszu klimatycznego (77 euro na osobę). Chociaż Szwedzi mogą cieszyć się czystym powietrzem i wysokim odsetkiem naturalnej roślinności, to tendencja nie zapowiada się dobrze – Szwecja ma wysoką skalę utraty terenów naturalnych.

Stawkę zamyka Polska

Najgorzej w rankingu zielonych państw Unii Europejskiej wypadła Polska, z wynikiem 34 na 100 pkt. Szczególnie źle przedstawiają się wysiłki państwa na rzecz klimatu – w tej kategorii Polska otrzymała zaledwie 20 pkt. (średnia wyniosła 38 pkt.). To najgorszy wynik w całej UE. Słabą notę otrzymały polityki publiczne, co niestety nie dziwi, biorąc pod uwagę, że nasz kraj nie przyjął krajowej strategii przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Jako państwo niewiele wnosimy do globalnego funduszu utworzonego w tym celu – zaledwie 1,21 euro na mieszkańca rocznie. Również w kwestii miksu energetycznego wypada poniżej średniej – OZE odpowiadają w Polsce za raptem 16% wytwarzanej energii, chociaż moce zainstalowane odpowiadają już za ponad 30% polskiej energetyki.

Niestety również polscy przedsiębiorcy nie przykładają się do ochrony klimatu (drugi najgorszy wynik w zestawieniu). Mimo 26% przyrostu produkcji przemysłowej od 2015 roku, firmy nie kompensują tego inwestycjami w zieloną energię – na ten cel wydają niespełna 8,5 euro na osobę. To wynik sześciokrotnie gorszy od unijnej średniej.

Poniżej przeciętnej wypada ocena polskiej sytuacji środowiskowej – 48 pkt. przy średniej dla UE na poziomie 57 pkt. Czy możemy mieć jakieś powody do dumy? Całkiem niezła jest jakość naszego ekosystemu. Polska otrzymała 50 punktów, czyli o cztery więcej niż unijna średnia. Na ten wynik złożyło się przeciętne zużycie zasobów naturalnych w tonach per capita i najniższy w Europie odsetek zagrożonych gatunków fauny i flory. To jedyny miernik, w jakim Polska jest najlepsza.

Jednak nasz kraj jednoznacznie źle wypada w kategorii jakości życia – znajduje się w trójce krajów o najwyższej śmiertelności wywołanej zanieczyszczeniami powietrza – na milion mieszkańców umierają z tego powodu niemal 724 osoby rocznie.

Polska ponadprzeciętnie szybko traci tereny pokryte naturalną roślinnością. W zestawieniu znalazła się nawet za Bułgarią, Grecją i Cyprem. Bardzo zła jest także jakość wody w kąpieliskach rekreacyjnych jest – tylko 26% z nich ma wodę wysokiej jakości. To wynik trzykrotnie gorszy od średniej.

• Zobacz też: Firmy wodociągowe marnują ⅓ wody (miliardy litrów), a w Polsce panuje susza

Poniżej znajduje się pełna lista państw zestawionych w rankingu wraz z ilością przyznanych punktów. Ranking Fundacji Schumana i Fundacji Adenauera „Europa przeciw katastrofie klimatycznej” został opracowany przez ekspertów Polityki Insight.

Ranking zielonych państw UE 2022

1.    Malta 59,4           

2.    Francja 57,4       

3.    Szwecja 55,7      

4.    Hiszpania 54,9   

5.    Portugalia 54,2   

6.    Chorwacja 53,8   

7.    Słowenia 53,7   

8.    Niemcy 50,9   

9.    Słowacja 50,6   

10.    Austria 50,5   

11.    Łotwa 50,3   

12.    Holandia 49,0   

13.    Włochy 48,8  

14.    Irlandia 47,5

15.    Węgry 46,9

16.    Dania 46,7

17.    Grecja 45,7

18.    Belgia 45,5

19.    Cypr 43,3

20.    Litwa 41,5

21.    Bułgaria 40,7

22.    Rumunia 39,1

23.    Czechy 38,5

24.    Finlandia 38,1

25.    Luksemburg 37,4

26.    Estonia 36,1

27.    Polska 34,0       

Zobacz też:

Komisja Europejska grozi Polsce karą finansową za niedostosowanie się do dyrektywy plastikowej

źródło i mapa: Polska Fundacja im. Roberta Schumana, zdj. główne: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.