Jeszcze niedawno prosumenci mogli tylko ograniczać rachunki za prąd – dziś mogą stać się aktywnymi graczami rynku energii. Nowy system Zenera ma połączyć dziesiątki tysięcy domów w sieć zarządzaną przez sztuczną inteligencję, która nie tylko bilansuje energię, ale też pozwala właścicielom mikroinstalacji czerpać z tego zysk. Redakcja światOZE.pl przyglądała się niepublicznemu webinarowi „Stop rachunkom za prąd”, podczas którego prezes Columbus Energy, Dawid Zieliński, zaprezentował szczegóły projektu. To zapowiedź przełomu, w którym indywidualne instalacje zaczynają współtworzyć system energetyczny – zamiast tylko z niego korzystać.

Prosumenci oszczędzają zamiast zarabiać

Wśród właścicieli oraz potencjalnych klientów instalacji fotowoltaicznej istnieje przekonanie, że nie jest to już tak opłacalne, jak w czasie, gdy obowiązywał net-metering. Było to rozwiązanie stymulujące rozwój PV, które pozwalało prosumentom na oddawanie nadwyżek produkowanej energii elektrycznej do sieci i odbiór jej w innym czasie. Dawało to możliwość ,,gromadzenia zapasów energii” na zimę. Niedługo później, gdy moc zainstalowanego OZE stawała się coraz większa konieczna była zmiana systemu rozliczania prosumentów. System elektroenergetyczny osiągnął granice swojej przepustowości.

Mimo zmian prawnych inwestycje w instalacje PV pozostają jednym z kluczowych sposobów na obniżenie rachunków za energię. Obecnie bycie prosumentem wiąże się z oszczędzaniem na rachunkach za prąd, ale nie jest już w stanie zapewnić zysków. Zwrot z inwestycji następuje wtedy, gdy suma oszczędności z niższych rachunków przekroczy początkowy koszt montażu. Według danych przedstawionych przez prezesa spółki dobrze dobrana instalacja PV pozwala na obniżenie rachunków o 40%, a mając ofertę bilansowania 1:1 oszczędności mogą wzrosnąć do 50%. Instalacja domowego magazynu energii pozwala zwiększyć współczynnik do 70%, natomiast dodatkowe zintegrowanie tych elementów z Columbus Intelligence umożliwia osiągnięcie wartości bliskich 100%. Oznacza to, że miesięczny koszt energii czynnej będzie wynosił 0 złotych – pozostają koszty dystrybucji, podatków i opłat. Columbus Energy chce jednak, by prosumenci mogli nie tylko ograniczać koszty oraz nie płacić za energię, ale również realnie zarabiać. 

Nowe zasady net-billingu: 15-minutowe ceny energii od 30 września 2025 roku

Zenera – symbol innowacji 

3 października 2025 r. Columbus Obrót sp. z o.o. – spółka zależna od Columbus Energy – zmieniła nazwę na ZENERA sp. z o.o. Jeśli w zamyśle twórców było połączenie słów ,,era” i ,,zen” i wprowadzenie spokoju i energetycznej równowagi, to twórcy niejako odpowiadając na ostatnie zapowiedzi ministerstwa energii, które zapewnia, że mechanizm mrożenia cen energii już nie wróci. Oznacza to, że wewnętrzny spokój i harmonia dla wielu ludzi pozostaje niedostępny ze względu na codzienne wyzwania i stres związany z wysokimi rachunkami. 

Nietrudno doszukać się w tym metafory dotyczącą roli, jaką ma pełnić spółka na rynku energii elektrycznej, który dziś staje się coraz bardziej skomplikowany i uniemożliwia efektywne zarządzanie instalacją przez prosumenta. W ostatnich miesiącach dochodziło do powtarzających się epizodów skoków cen energii na Rynku Bilansującym. Wahania cen wynikają z różnic między Rynkiem Mocy, który wymaga stałego zabezpieczenia odpowiedniej ilości energii, a Rynkiem Energii, który musi elastycznie reagować na bieżące zapotrzebowanie. W celu zwiększenia elastyczności planuje się budować w Polsce wielkoskalowe magazyny energii, jednak już dziś Columbus Energy chce stać się kluczowym dostawcą usług bilansujących, dzięki idei energetyki rozproszonej.

W Polsce istnieje około 70-80 tys. przydomowych magazynów energii. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewniało, że będą dążyć do zwiększenia tej liczby aż do 200 tysięcy. Resort zapowiada również możliwość uruchomienia nowego programu wsparcia, podobnego do „Mojego Prądu 6.0”. To właśnie dzięki istniejącej infrastrukturze prosumenckiej Zenera stworzyła mechanizm oparty na systemie sztucznej inteligencji, który jak zapewnia Dawid Zieliński, już działa dla 1500 prosumentów, którzy są klientami spółki. 

Jak działa Zenera?

Zenera jest już w rejestrze podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie (POB), co pozwala na sprzedaż energii i arbitraż cenowy zapewniający generowanie zysków na Rynku Bilansującym. Dodatkowo jest agregatem, a także rozpoczęła proces uzyskania stosownych pozwoleń na bycie dostawcą usług bilansujacych (DUB). Wszystkie te kompetencje mają pozwolić na połączenie mocy i zasobów energetycznych wszystkich klientów systemu, po to by wspólnie uczestniczyć w rynku mocy i świadczyć regulacyjne usługi systemowi.

Każdy dom przyłączony do sieci może stać się częścią systemu Zenery. Warunkiem jest bycie prosumentem, który posiada instalację PV, magazyn energii lub magazyn ciepła oraz zainstaluje Zenerę AI – system sztucznej inteligencji, który przejmie zarządzanie. Dzięki oparciu o stworzony model AI Zenera ma znacznie wydajniej pełnić rolę podmiotu bilansującego. W zależności od zapotrzebowania integrując działanie wielu elementów systemu lub dywersyfikując działania. Jak podkreślił Zieliński – nie będzie się to wiązało z utratą dotychczasowego komfortu użytkowników. Zapowiedział, że chciałby za kilka lat tworzyć sieć 100 tysięcy członków systemu Zenera.

Zysk z fotowoltaiki

Już wkrótce do klientów trafi nowa oferta. Według danych przedstawionych przez spółkę, przeciętne gospodarstwo domowe oprócz 100% oszczędności na rachunku może zyskać nawet 1950 zł rocznie – przy instalacji PV 4,68 kWp i magazynie energii 10,24 kWh. Większość z wypracowanej sumy około 1600 złotych to zasługa pełnienia regulacyjnych usług systemowych, a więc nie jest możliwa do uzyskania przez pojedynczego prosumenta.

Bazując na tych wyliczeniach, Zenera ogłosiła, że rozpoczęła podpisywanie umów z klientami, w których do ustalonego wcześniej limitu zapotrzebowania rocznego są oni zwolnieni z opłat. Przekroczenie limitu powoduje rozliczanie po rynkowych cenach operatorów, co brzmi fair w porównaniu z innymi ofertami na rynku. Dodatkowo prosumenci będą partycypować w wypracowanych zyskach w stosunku 50:50, co jest prawdziwym przełomem. Umowa ma obowiązywać przez trzy lata, z możliwością wypowiedzenia z trzymiesięcznym wyprzedzeniem. Ponieważ według szacunków firmy około 15-20% istniejących domów nie będzie dało się dostosować tak, by bilansowały się na zero, to firma zamierza wprowadzić mechanizm miesięcznego abonamentu, który wyrówna różnice i pozwoli być częścią systemu.

Zainteresowanym ma zostać udostępniony przed doradców energetycznych Columbusa kalkulator, który wyliczy możliwości jakie stwarza ich dom. W pierwszej kolejności Columbus Energy kieruje swoja ofertę do akcjonariuszy i obecnych klientów, jednak w przyszłości zamierzają również umożliwić nowym klientom oraz prosumentom posiadającym instalacje innych firm skorzystanie z systemu. 

Zenera w strategii Columbusa

Columbus Energy wykorzystuje swoją pozycję krajowego lidera, by zaoferować klientom rozwiązania, które mogą przynieść realny zysk i zwiększyć stabilność krajowego systemu energetycznego. Zenera może stać się stabilizatorem między Rynkiem Energii a Rynkiem Mocy – technologicznym buforem, który pomoże wyrównać rynkowe napięcia i obniżyć rachunki prosumentów.

Columbus wyprzedza konkurencję nie tylko technologią, lecz ideą – jako pierwszy realnie dzieli się zyskiem z prosumentami. To gest, który może na nowo zdefiniować relacje między firmą a odbiorcą energii. Jeśli w ten sposób połączą się tysiące prosumentów w jednym inteligentnym organizmie, może to oznaczać zdefiniowanie na nowo pojęcia energetyki rozproszonej w Polsce. 

Zobacz też: Pierwszy dzień z ujemną ceną prądu w Polsce. Rekord PSE pokazuje braki w magazynach energii 

Źródła: Columbus Energy, Zenera, MKiŚ, PAP, KRS

Fot. arch. światOZE.pl / Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.