Krakowski Alarm Smogowy podsumował liczbę funkcjonujących w gminach Metropolii Krakowskiej pozaklasowych pieców i kotłów na węgiel oraz drewno, tzw. “kopciuchów”. Ile z nich pozostało w Małopolsce? 

Za dwa miesiące będą nielegalne

Zgodnie z małopolską uchwałą antysmogową, od 1 maja 2024 roku korzystanie z kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają wymagań klasy co najmniej 3, będzie nielegalne.

W przypadku pieców i kominków będzie dozwolone użytkowanie jedynie urządzeń, które spełniają wymagania ekoprojektu lub posiadają sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80%. Te, które nie spełniają tych norm, będą musiały zostać wymienione lub wyposażone w urządzenia redukujące emisję pyłu.

Jak sprawdzić, czy twój piec lub kominek spełnia opisane wymagania? Takie informacje powinna zawierać dokumentacja techniczna bądź instrukcja urządzenia grzewczego.

• Czytaj też: Już za 100 dni kopciuchy w Małopolsce będą zakazane. Na jakim etapie jest wymiana pieców w gminach? [MAPA]

Słabnie tempo wymian

Porównanie efektów wymiany “kopciuchów” w ostatnich latach pokazuje, że tempo ich likwidacji spada. Po dosyć dobrym roku 2022, kiedy mieszkańcy “obwarzanka” wymienili 2691 kotłów, liczba wymian spadła w 2023 roku do zaledwie 1767. Ten spadek jest skutkiem osłabienia uchwały antysmogowej dla województwa małopolskiego, które miało miejsce we wrześniu 2022 roku. To wtedy radni Sejmiku z Prawa i Sprawiedliwości zdecydowali, że “kopciuchy” mogą dymić jeszcze przez dodatkowe 14 miesięcy. Ta decyzja zmieniła podejście mieszkańców regionu do wymiany kotłów, co sprawiło, że Małopolska, która wcześniej była liderem w tej dziedzinie, w bardzo krótkim czasie spadła na dalsze miejsca – czytamy w raporcie Krakowskiego Alarmu Smogowego (KAS). 

W których małopolskich gminach wymieniono najwięcej kopciuchów? Najlepiej, według raportu KAS, wypadły w tym rankingu gminy: Wieliczka (242 wymienione kotły), Niepołomice (208), Kocmyrzów-Luborzyca (173) oraz Czernichów (171).

• Zobacz: Ile nielegalnych kopciuchów dymi w podwarszawskich gminach?

Całe zestawienie można zobaczyć poniżej.

Gdzie kopciuchy znikną najszybciej?

Biorąc pod uwagę aktualne tempo wymian pozaklasowych pieców i kotłów, a także ich obecną ilość w poszczególnych gminach, najszybciej pozbycie się “kopciuchów” przewiduje się dla gminy Michałowice, gdzie proces ten może zająć 3 lata. Według aktualnych danych, na jej terenie nadal funkcjonują 403 tego typu urządzenia grzewcze.

Perspektywa prezentuje się natomiast zdecydowanie gorzej dla gmin: Biskupice, Wieliczka, Niepołomice oraz Świątniki Górne. Jeśli chodzi o ostatnią wymienioną, to choć liczba tego typu urządzeń grzewczych (451 sztuk) nie jest tam wyższa w porównaniu do innych gmin, to obecne tempo wymian pozwala oszacować, że na ich likwidacje potrzeba aż 16 lat. 

W przypadku Biskupic prognozowany czas wymiany jest porażający- wynosi aż 36 lat. Na ten moment dymi w tej gminie ponad 1600 “kopciuchów”. W Wieliczce jest ich 1541, a w Niepołomicach 1104.

Rośnie liczba złożonych wniosków

Tempo wymiany kotłów zwolniło, ale liczba złożonych wniosków wzrosła.

– Nadzieję daje wyższa liczba złożonych wniosków o dotację na wymianę kotła – w całym 2023 roku wpłynęło ich ponad 1900, a najwięcej w gminach, w których działają Lokalne Alarmy Smogowe – komentuje Ewa Lutomska z Krakowskiego Alarmu Smogowego. – To pokazuje, że tam, gdzie mieszkańcy aktywnie domagają się zmian i sami angażują się w działania antysmogowe, świadomość rośnie, a potrzeba rozwiązania problemu jakości powietrza staje się priorytetem. – dodaje.

Organizacje ekologiczne przedstawiają plan walki ze smogiem. Co zawiera lista postulatów?

Niemal 12 tysięcy kopciuchów czeka na wymianę

W ciągu ostatnich lat w krakowskim “obwarzanku” liczba pozaklasowych pieców i kotłów spadła z około 23 tysięcy (w 2020 roku) do 11 734. Członkowie/inie Krakowskiego Alarmu Smogowego zwracają uwagę na to, że “kopciuchy” za niespełna dwa miesiące staną się nielegalne, a aby mieszkańcom udało się z nimi uporać, przedstawiciele gmin będą musieli zaangażować większe siły w procesy kontroli i egzekucji przepisów antysmogowych. 

“Egzekwowanie nowych przepisów będzie też wyzwaniem dla nowych władz naszego miasta. Prezydent Krakowa, który jest Prezesem Zarządu Stowarzyszenia Metropolia Krakowska powinien priorytetowo potraktować działania, które pomogą poprawić jakość powietrza na tym terenie i wpłynąć na władze gmin ościennych, aby w większym stopniu angażowali się w rozwiązanie tego problemu” – czytamy w raporcie KAS.

Jakie kary czekają na tych, którzy nie wymienią kotłów?

Warto zaznaczyć, że małopolska uchwała antysmogowa jest aktem prawa miejscowego. Z tego względu to wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, a także upoważnieni przez nich pracownicy urzędów gmin lub straży gminnych, są organami upoważnionymi do przeprowadzania kontroli. 

Czynność tę może wykonywać także Policja, która ma prawo do nałożenia mandatu karnego w wysokości do 500 złotych.

Nieprzestrzeganie przepisów uchwały antysmogowej rodzi także inne skutki – osoba naruszająca te przepisy może zostać ukarana karą grzywny w wysokości do 5 tysięcy złotych. 

“Dbamy o czyste powietrze”. Hanna Śleszyńska twarzą proekologicznej kampanii

Źródła: Krakowski Alarm Smogowy, samorzad.pap.pl, malopolska.pl

Fot.: Krakowski Alarm Smogowy

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.