Czarna pszczoła, czyli zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea) prawdopodobnie już na stałe wróciła do Polski. W 2002 roku uznano ją za gatunek wymarły. W 2005 roku zanotowano pierwsze po 70 latach przypadki jej występowania na terenie naszego kraju. W 2018 roku odnaleziono 28 nowych stanowisk. To pozytywna wiadomość, ponieważ zadrzechnia mimo groźnego wyglądu jest nieszkodliwa i w dodatku pożyteczna. Jak chronić te owady?

Czarna pszczoła wróciła do Polski

Z powodzeniem można oznajmić, że czarne pszczoły „wracają” do Polski. W 2018 roku odnaleziono 28 nowych stanowisk, m.in. we Wrocławiu, Miechowie, Bieszczadach Zachodnich oraz Poleskim Parku Narodowym. Nie spotykano ich przez prawie 70 lat, co sprawiło, że w 2002 roku uznano ją za gatunek wymarły. 

– Pierwsze osobniki można zaobserwować w kwietniu, kiedy to samice intensywnie zaczynają poszukiwać samic. Zaraz po nich loty odbywają samice, które drążą korytarze w martwym drewnie, głównie wiśni, czereśni, śliwy, ale także spróchniałych wierzbach, lipach, brzozach czy topolach. Bardzo często odnotowujemy zakładanie przez nie gniazd w obumarłych drzewach owocowych – wyjaśnił dr inż. Paweł Michołap ze Stowarzyszenia Natura i Człowiek. 

Co było przyczyną znikania czarnych pszczół z polskich łąk? Przede wszystkim to, co zagraża innym gatunkom owadów, czyli zanikanie siedlisk. Chociaż gatunek powrócił do życia, nadal jest krytycznie zagrożony wyginięciem, co sprawiło, że znalazł się na liście Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. 

Co warto wiedzieć o czarnej pszczole?

Zadrzechnia została nazwana trochę na wyrost „czarną pszczołą”. Ma ciemne ciało, nie jest ono jednak czarne, lecz jak wskazuje nazwa gatunkowa – fioletowe. Należy do największych polskich pszczół. Może osiągać do 2,5 cm długości. To owad ciepłolubny, charakterystyczny dla stanowisk stepowych. Zakłada gniazda w suchych, spróchniałych pniach drzew.

To pszczoły o niezwykle wybrednej diecie. Pszczoła pomimo swojej wielkości i ciemnego ubarwienia jest niegroźna. Nie wolno jej mylić z „bąkiem”. To pożyteczny zapylacz, podobnie jak inni przedstawiciele rodziny pszczołowatych. Stowarzyszenie Natura i Człowiek apeluje, aby zgłaszać przypadki zauważenia jej w różnych rejonach kraju.

Dowiedz się więcej o roli zapylaczy z wywiadu z prof. dr hab. Paweł Węgorek z Zakładu Entomologii i Agrofagów Zwierzęcych Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego w Poznaniu. 

Zapylacze gwarantują różnorodność upraw [WYWIAD]

Jak chronić czarną pszczołę?

W ochronę czarnej pszczoły można włączyć się w swoim najbliższym otoczeniu. Po pierwsze zapewniając im bezpieczne miejsce do składania jaj. Zadrzechnie wykorzystują do tego suche, martwe drzewa, w których wygryzają korytarze. Najprościej można im pomóc, pozostawiając stare, spróchniałe, wysychające drewno. 

Można również zadbać o zapewnienie im pokarmu. W miejscach, gdzie występują, warto uprawiać m.in. żmijowiec, groszek pachnący, robinię akacjową, soję warzywną, koniczyny, lebiodkę pospolitą, śliwę, głów czy kruszynę. 

A co najważniejsze – nie wolno zbliżać się do gniazda czarnych pszczół. W przeciwieństwie do swoich krewnych, te owady bronią miejsca gniazdowania, a niepokój może sprawić, że będą próbowały je zmienić. 

Nie tylko czarna pszczoła wróciła do Polski. Spośród ponad dwóch tysięcy gatunków modliszek, które występują na świecie, w Polsce mogliśmy sporadycznie spotkać modliszkę zwyczajną. To owady lubią ciepło, dlatego obecnie może pojawiać się ich w naszym kraju coraz więcej:

Modliszka w Polsce. Im cieplej, tym jest ich coraz więcej

Źródła: gov.pl, lublin.lasy.gov.pl

Fot. główne: gov.pl

 

 

 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.