Instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii

Poznaj orientacyjne koszty

Fundusz Modernizacyjny może przynieść Polsce nawet 50 mld złotych na transformację energetyczną. Gdzie trafią pieniądze? 

Fundusz Modernizacyjny może przynieść Polsce nawet 50 mld złotych na transformację energetyczną. Gdzie trafią pieniądze? 

Od 2021 roku Polska jest największym beneficjentem unijnego Funduszu Modernizacyjnego, skąd otrzymać może nawet 50 mld złotych. Jednak, jak donosi Forum Energii, proces rozporządzania tymi pieniędzmi nie przebiega zgodnie z założeniami. Kto jest za to odpowiedzialny? Gdzie trafiają środki z Funduszu Modernizacyjnego?

CFF OPP Baner poziom mobile450 x 250CFF OPP Baner poziom 6.03.2023 1
Reklama

Co się dzieje z pieniędzmi na transformację energetyczną? 

Chociaż Polska polega otrzymuje od UE niemałe pieniądze na cel neutralności klimatycznej, kwestia kierunków transformacji sektora energetycznego jest nadal niejasna. Jak donosi Forum Energii, wydatki Polski w ramach Funduszu Modernizacyjnego, który jest częścią unijnego systemu EU ETS, pozostają niejasne.  

Co to jest Fundusz Modernizacyjny? 

Fundusz Modernizacyjny jest narzędziem unijnym, wspierającym transformację energetyczną w 10 krajach, których droga do neutralności klimatycznej jest utrudniona. Pomiędzy tymi państwami, typowanymi na podstawie wyzwań w zakresie redukcji CO2 oraz PKB per capita, rozdysponowane jest 2% środków z uprawnień handlu do emisji (EU ETS). 

Środki z Funduszu Modernizacyjnego mają być przeznaczone na modernizację i poprawę systemów energetycznych, aby zapewnić obywatelom dostęp do bezpiecznych, niskoemisyjnych i tanich źródeł energii. 

Kto otrzymuje środki z Funduszu Modernizacyjnego?

Największym beneficjentem Funduszu Modernizacyjnego jest Polska, która dostaje niemal połowę puli – aż 43,4%, co może wynieść nawet 50 mld złotych. Żaden inny kraj nie otrzymuje wsparcia w tak wysokiej kwocie. Drugim, największym beneficjentem Funduszu Modernizacyjnego są Czechy, którym należy się 15,6% środków z puli. 

eDqn7cfG5Ms17fn2TZWaSmQo1FzBY0az4TVfy57odamTnHICJ9PrOhU9OWRG ERTE7HhABeujI7pstGXntHM T932orhctoGob2d1Q8PMm1SEw0iWn2utjI8A8x jA29BNsDJiufcaokd9wQJA
Fundusz Modernizacyjny – podział puli środków/ źródło opracowania: Forum Energii 

W Polsce dysponowanie środkami z Funduszu Modernizacyjnego odpowiada Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jak przebiega rozporządzanie pieniędzmi? 

Gdzie trafi 50 mld złotych z Funduszu Modernizacyjnego? 

Jak podaje NFOŚiGW, wsparcie ze środków otrzymanych z Funduszu Modernizacyjnego mogą otrzymać:

  • producenci/wytwórcy energii,
  • zarządcy dużej infrastruktury przemysłowej,
  • duże przedsiębiorstwa wytwarzające energię na własne potrzeby/do własnych procesów. 

70% puli ma być przeznaczone na inwestycje priorytetowe według Dyrektywy ETS, 30% puli na projekty spoza tej listy. Do przykładowych obszarów inwestycji w ramach Funduszu Modernizacyjnego NFOŚiGW zalicza: 

  • wspieranie inwestycji w wytwarzanie i wykorzystywanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych,
  • wspieranie inwestycji w magazynowanie energii i modernizację sieci energetycznych,
    w tym  rurociągów należących do systemów ciepłowniczych, sieci przesyłu energii elektrycznej oraz zwiększenie połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej,
  • wspieranie we współpracy z partnerami społecznymi w regionach uzależnionych od stałych paliw kopalnych, sprawiedliwych przemian mających na celu ułatwienie pracownikom zmiany miejsca zatrudnienia oraz zdobywanie nowych i specjalistycznych umiejętności, wspieranie edukacji oraz inicjatyw zatrudnieniowych, a także nowych inicjatyw gospodarczych działających na zasadzie startup,
  • wspieranie inwestycji w efektywność energetyczną, w tym w sektorach transportu, budownictwa, rolnictwa i odpadów,
  • realizację inwestycji mających na celu modernizację krajowego systemu energetycznego oraz poprawę efektywności energetycznej.

Jednak, co podkreśla Forum Energii, ta lista nie została zaktualizowana od momentu I transzy finansowania.

“Kompletny brak transparentności” 

Forum Energii twierdzi, że plan rozdysponowania całej puli środków, które Polska otrzymuje w ramach Funduszu Modernizacyjnego, jest nieprzejrzysty (np. nie określa kierunków i podstawowych celów inwestycji), zdezaktualizowany i niedostępny dla kontroli społecznej. 

Kiedy idea Funduszu Modernizacyjnego ujrzała światło dzienne w 2014 r., jednym z głównych jego założeń była transparentność, rozumiana jako przejrzystość procesu wydatkowania środków finansowych. W tym celu w rozporządzeniu wykonawczym pojawiły się szczegółowe kryteria monitorowania, sprawozdawania i informacji, do których wdrożenia zobowiązanie są kraje-beneficjenciczytamy w artykule

W dodatku, w dotychczas przedstawionych planach inwestycji znalazły się projekty naruszające zasadę nieczynienia szkód środowiskowych, m.in. spalarnie odpadów. 

Obecny sposób zarządzania ogranicza społeczeństwu obywatelskiemu wpływanie na kierunku wydatkowania, a beneficjentom – na racjonalne inwestowanie. Publikacja kierunków interwencji, rzetelne ich konsultowanie, lepsze informowanie potencjalnych beneficjentów oraz transparentna informacja o beneficjentach są niezbędne, by zagwarantować przejrzystość wydatkowania i efektywność interwencjipodsumowuje Forum Energii. 

Niestety, to nie jedyny przykład nieprawidłowego zarządzania funduszami na rzecz neutralności klimatycznej. Niedawno fundacja Client Earth poinformowała, że środki pochodzące z handlu emisjami finansują działania niezgodne z unijną dyrektywą.

Źródło: Forum Energii 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.