Globalne ocieplenie zwiększa ryzyko ekstremalnych temperatur, które dotyczy już ponad miliarda osób na całym globie. Szczególnie niebezpieczne są upały wśród terenów zabudowanych, gdzie istnieje wysokie ryzyko powstania wysp ciepła. Jak przetrwać upały w mieście i co zrobić, aby im zapobiec? 

Sezon upałów w 2022 rozpoczął się wcześniej niż zwykle

W 2022 okres śmiertelnych upałów dotknął niektóre regiony świata znacznie wcześniej niż dotychczas. W Indiach i Pakistanie już w marcu temperatury przekroczyły normę nawet o 10°C. Kilka miesięcy później fala upałów dotknęła Europę – w wielu miejscach termometry wskazały ponad 40°C. Wcale nie wykluczone, że lato 2022 roku pobije niechlubne rekordy poprzedniego roku. 

• Według badań Copernicu, Europa doświadczyła w 2021 roku najcieplejszego lata w historii. Temperatura była wyższa o 1,0°C powyżej średniej z lat 1991-2020. 

Czerwcowe upały w Polsce znów przekroczą 30°C

W najbliższych dniach upały w Polsce mają przekroczyć nawet 30°C. Szykują się też upalne noce – w niektórych regionach temperatury nie spadną poniżej 20°C. 

Upalne? dni i tropikalne noce, podczas których w niektórych regionach kraju temperatura nie spadnie poniżej 20°C to dzisiejsza prognoza numeryczna. To bardzo zła wiadomość dla mieszkańców miast, (1/2)#pogoda #PrognozaNumeryczna WRF-GFS Medium #temperatura +14dni #IMGWCMM pic.twitter.com/Mk5RKJ7BGi

— Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB (@IMGW_CMM) June 23, 2022

Centrum Modelowania Meteorologicznego równocześnie ostrzega przed pożarami lasu, które są coraz większym problemem dla Europy Środkowej oraz Północnej. 

Jak długie upały wpływają na zdrowie człowieka?

Aż 5 miliardów ludzi na świecie żyje w miejscach, które są wrażliwie na wysokie temperatury. Szczególnym przypadkiem są upały w mieście, spotęgowane przez brak zieleni i wszechobecność betonu. Ekstremalne temperatury w mieście zwiększają poziom śmiertelności nawet o 14%. 

Długie i częste upały mogą przeciążyć zdolność organizmu do regulowania temperatury ciała, co z kolei prowadzi do zmęczenia, odwodnienia, a nawet udaru cieplnego. Stres wywołany wysokimi temperaturami może wywołać bóle głowy, wymioty, zawroty i niskie ciśnienie krwi. Upały mają również negatywny wpływ na choroby układu krążenia i układu oddechowego, a także cukrzycę. 

Najbardziej narażonymi grupami na pogorszenie stanu zdrowia w związku z falami upałów są osoby starsze, dzieci, a także kobiety w ciąży i kobiety karmiące piersią. 

Fale upałów prowadzą do 480 tys. ofiar śmiertelnych każdego roku 

Wysokie temperatury, które konsekwentnie biją rekordy każdego, kolejnego roku, zagrażają życiu blisko miliarda osób na ziemi. Według analizy opublikowanej przez The Lancet Planetary Health, fale upałów prowadzą do 480 tys. ofiar śmiertelnych każdego roku. 

Chociaż fale upałów są cichymi zabójcami to nie muszą nimi być – mówi Francesco Rocca, przewodniczący Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. – Większość fal upałów jest prognozowana z wyprzedzeniem na kilka dni lub kilka tygodni, co daje wystarczająco dużo czasu na wczesne działanie oraz informowanie i ochronę najbardziej narażonych. 

Co mogą zrobić miasta, aby załagodzić ekstremalne upały? 

Adaptacja do wzrastających temperatur i coraz częstszych fal upałów powinna być częścią polityki klimatycznej każdego miasta. W pierwszej kolejności ośrodki miejskie powinny mieć opracowany plan zapobiegania ekstremalnym upałom. Istotne jest również, aby wprowadzać regulacje zachęcające mieszkańców do inwestycji w rozwiązania, które pomogą złagodzić skutki wysokich temperatur w przyszłości. 

Kluczowym działaniemi, które mogą podjąć urzędy miejskie, aby załagodzić ekstremalne upały jest ograniczanie powstawania wysp ciepła. Miejskie wyspy ciepła to zjawisko kumulacji temperatury w miejscach słabo albo wcale niezacienionych, pokrytych betonem lub inną sztuczną powierzchnią, z małym przepływem powietrza. Najprostszym sposobem na zmniejszenie wysp ciepła jest zazielenianie terenów miejskich. To bardzo ważne, aby mieszkańcy miasta mieli w pobliżu dostęp do zielonych alejek, lasów i parków miejskich. 

Oprócz tego należy zadbać o to, aby jak najwięcej budynków odbijało promienie słoneczne zamiast je pochłaniać, np. malując dachy białą farbą lub tworząc zielone dachy. To może zmniejszyć zużycie energii potrzebnej do ochładzania budynku nawet o 20%. Innym sposobem na łagodzenie fali upałów w miastach jest malowanie dróg, które średnio pokrywają aż 40% powierzchni miasta, na jaśniejsze kolory. 

Więcej zielonych dachów w Polsce i mniej wysp ciepła! Zazieleniamy dachy i fasady

Jak przygotować się na upały w mieście? 

Istnieje kilka bardzo prostych sposobów, które niskim kosztem mogą pomóc w przetrwaniu wysokich temperatur:

1. Jeżeli jakość powietrza na to pozwala, wietrzyć pomieszczenia wczesnym rankiem i późnym wieczorem, otwierając drzwi oraz okna, które znajdują się naprzeciwko wentylacji. 

2. Ograniczyć gotowanie, które uwalnia ciepło – zrezygnować z gotowania na parze oraz pieczenia w piekarniku. 

3. W ciągu dnia zasłaniać rolety lub żaluzje w oknach, które są zwrócone w stronę słońca, o ile nie wymaga to sztucznego oświetlenia. 

4. Pić dużą ilość wody. 

Możesz skorzystać też z urządzeń i technologii, które pomogą ochłodzić pomieszczenia – zainstalować wiatraki sufitowe lub założyć folię przyciemniającą lub zamontować konstrukcje. 

Źródła: Euronews, C40 Knowledge, Nature 

Fot. główne: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.