Równo za 100 dni, 1 maja 2024, uchwała antysmogowa dla Małopolski zacznie obowiązywać. Krakowski Alarm Smogowy przeprowadził badania pokazujące postęp w wymianie pieców i kotłów przez mieszkańców krakowskiego obwarzanka. Które gminy wymieniły ich najwięcej? 

Co przyniesie uchwała dla Małopolski

Uchwała antysmogowa po licznych perturbacjach wejdzie w życie 1 maja 2024 roku, czyli równo za 100 dni. Początkowo miała obowiązywać już od końca 2022 roku, jednak we wrześniu 2022 r. Sejmik oddalił datę zakazu dla „kopciuchów” o 14 miesięcy. Członkowie KAS zaapelowali wówczas do Radnych i Zarządu Województwa o natychmiastowe uruchomienie kampanii informacyjnej przekonującej obywateli do wymiany kotłów, co finalnie się nie stało. 

• Zobacz też: 12 miesięcy na pozbycie się „kopciuchów”. Krakowski Alarm Smogowy zachęca do wymiany kotłów

Uchwała antysmogowa niesie za sobą zapisy wykluczające możliwość używania jako źródeł ogrzewania pozaklasowych pieców i kotłów, niespełniających określonych norm. Co to oznacza w praktyce? Do końca kwietnia 2024 roku konieczna jest wymiana kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają wskazanych norm emisyjnych.

Do końca 2026 roku trzeba wymienić kotły, które spełniają chociaż podstawowe wymagania emisyjne, czyli posiadają klasę 3 lub klasę 4 według normy PN-EN 303-5:2012. Kotły spełniające wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012, które były eksploatowane przed 1 lipca 2017 roku, mogą być użytkowane do końca swojej żywotności – czytamy na stronie powietrze.malopolska.pl.

Działania tego typu przynoszą realne, pozytywne rezultaty na jakość powietrza w miastach. O tym więcej napiszemy poniżej. 

Ile kotłów zostało zlikwidowanych w obwarzanku krakowskim?

Raport donosi, że tempo wymiany kotłów spadło w porównaniu do 2022 roku (w całym roku wymieniono 2 691 kotłów). Pozytywnie zaskakuje natomiast liczba wniosków o dotację, złożonych w trzech pierwszych kwartałach 2023 roku. Jest ona wyższa niż liczba wymienionych urządzeń. 

Największą aktywność w przekonywaniu mieszkańców do korzystania z dotacji na wymianę wysokoemisyjnych urządzeń obserwujemy w Wieliczce, Zabierzowie i Niepołomicach – tam mieszkańcy złożyli odpowiednio 306, 189 i 169 wniosków na wymianę kotłów. Szacuje się, że w kolejnych miesiącach wymiana kotłów przyspieszy. 

• Czytaj także: MKiŚ: Środki z programu Czyste Powietrze zostaną wypłacone. Do Polaków trafi 300 milionów złotych

Gdzie znajduje się najwięcej kopciuchów?

Jeszcze w 2020 roku szacowano, że w “krakowskim obwarzanku” dymiło 33 tysiące “kopciuchów”. Obecnie jest ich 12 251 (dane Krakowskiego Alarmu Smogowego, stan na 30.09.2023). Najwięcej “kopciuchów”  znajduje się w Gminie Biskupice – 1637, co oznacza, że w ponad połowie wszystkich budynków jednorodzinnych mogą funkcjonować tego typu systemy grzewcze. W niechlubnej pierwszej trójce znalazły się również gminy: Wieliczka i Niepołomice. 

Pozytywne wnioski na przyszłość

Wnioski z raportu są jednoznaczne – dzięki eliminacji “kopciuchów” jakość powietrza w okalających Kraków gminach znacząco się poprawiła. Uchwały antysmogowe mają sens – od wprowadzenia zakazu stosowania węgla i drewna w Krakowie minęły już ponad 4 lata i w ostatnim czasie obserwujemy znaczną poprawę jakości powietrza. Liczba dni smogowych spadła ze 116 w 2012 do 16 w 2023 (stacja monitoringu przy ul. Bujaka). Bardzo wysokie poziomy zanieczyszczeń, z jakimi mieliśmy do czynienia jeszcze 10 lat temu, już się nie zdarzają, a biorąc pod uwagę pyły PM10 czy benzo(a)piren – na przestrzeni ostatniej dekady ich średnioroczne stężenia zmniejszyły się o ponad 50%.

Pokazuje to, że kierunek zmian jest dobry i należy je kontynuować. Tempo wymiany pozostawia jednak sporo do życzenia. Od stycznia do końca września 2023 roku wymieniono tylko 1305 tego typu urządzeń. W tym tempie wymiany, jak twierdzą eksperci z KAS, będziemy czekać na czyste powietrze jeszcze ok. 10 lat. 

Źródło: informacja prasowa Krakowskiego Alarmu Smogowego

Fot.: canva.com/@gettysignature, Krakowski Alarm Smogowy

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.