Zawirowania wokół Strefy Czystego Transportu w Krakowie nie ustają. Po tym jak Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił uchwałę Rady Miasta w sprawie SCT, ta odrzuciła inicjatywę uchwałodawczą komitetu “Kraków dla Kierowców”. Wyjaśniamy zawiłości wokół uchwały. 

Kontrowersje wokół uchwały Rady

W ostatnim czasie narastają zawirowania wokół wprowadzenia Strefy Czystego Transportu w Krakowie. Według pierwotnych zapisów uchwały, miała ona zacząć obowiązywać już od 1 lipca 2024 roku. Teraz jednak wiemy, że to się nie wydarzy. Dlaczego nie, wyjaśniamy poniżej.

Zacznijmy od uchwały Rady Miasta Krakowa o numerze C/2707/22, która została podjęta 23 listopada 2022 roku. Ustanawiała ona obowiązywanie SCT w Krakowie na czas nieokreślony, już od 1 lipca bieżącego roku. To, co wywołało szczególne kontrowersje, to oczywiście kwestia granic Strefy. Według uchwały, a dokładnie § 3. 1., stanowić mają je granice administracyjne miasta Krakowa, czyli innymi słowy obowiązywałaby ona w całym mieście. Warto jednak zaznaczyć, że uchwała nie wyszczególniła chociażby autostrad, przebiegających przez miasto, które byłyby wyłączone z granic obowiązywania Strefy. Do tego wrócimy podczas omawiania wyroku sądu.

Kolejnymi, wzbudzającymi sprzeciw zapisami uchwały były kwestie obostrzeń w stosunku do technicznej specyfikacji pojazdów, które miałyby prawo poruszać się po Strefie, a więc też po mieście. Niejednokrotnie fałszywie twierdzono, że do miasta nie będą mogły wjechać chociażby samochody 16-letnie, na przykład z silnikiem diesla. Tutaj należałoby najpierw rozróżnić, czy samochód osobowy został zarejestrowany po raz ostatni przed czy po 1 marca 2023, ponieważ obostrzenia te będą się wówczas różnić. Przykładowo, w załączniku nr 2 do uchwały możemy przeczytać, że uprawnione do wjazdu na teren Strefy będą samochody osobowe z silnikiem diesla, które po raz ostatni zostały zarejestrowane przed 1 marca 2023 i ich rok produkcji to minimum 1996. 

Strefa Czystego Transportu w Warszawie przyjęta [MAPA]

Głos mieszkańców wobec dezinformacji

W kontekście stanowiska większości mieszkańców do ustanowienia na terenie miasta Krakowa Strefy Czystego Transportu, warto powołać się na badania Krakowskiego Alarmu Antysmogowego. 

Wykazały one, że niestety większość ankietowanych mieszkańców nie znała prawdziwych regulacji wynikających z uchwały i wielu z nich spodziewało się, że przepisy będą bardziej restrykcyjne, niż faktycznie mają być. 77% mieszkańców generalnie wiedziało, że wprowadzenie SCT na terenie miasta jest planowane, jednak ponad połowa mieszkańców nie wiedziała od kiedy zaczną obowiązywać przepisy, a dopiero co piąta osoba posiadała wiedzę na temat planowanego obszaru obowiązywania strefy. 

Po zapoznaniu się z zasadami SCT, większość mieszkańców (61%) popiera wprowadzenie Strefy. Nadal jednak w przestrzeni publicznej dochodzą nas słuchy o apelach zarówno zwolenników jak i przeciwników tego rozwiązania.

• Zobacz też: Strefa Czystego Transportu w Krakowie na terenie całego miasta od 2024 roku? [MAPA]

Kontrowersyjne stanowiska

16 stycznia 50 organizacji działających na rzecz zdrowia i środowiska wystosowało apel do Rady Miasta o dalsze prace nad uchwałą wprowadzającą SCT w Krakowie, po jej uchyleniu przez sąd w dn. 11 stycznia. Specjalny apel do władz miasta sformułowali także lekarze, co dokładnie opisaliśmy tu: Krakowscy lekarze chcą powstania Strefy Czystego Transportu. “Każdego roku można ocalić 295 istnień ludzkich”

Koalicja Lekarzy i Naukowców na rzecz Zdrowego Powietrza skierowała wówczas apel do Rady Miasta Krakowa, w którym nawoływała do utrzymania Strefy Czystego Transportu w mieście. Medycy zwrócili uwagę na to, że głównym celem SCT jest ochrona życia i zdrowia mieszkańców Krakowa, a dzięki objęciem miasta strefą można ocalić 295 istnień ludzkich każdego roku.

– Wyliczenia pokazują, że każdego roku można ocalić 295 istnień ludzkich w Krakowie dzięki zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń generowanych przez transport. Największy pozytywny wpływ widać w takich dzielnicach jak: Stare Miasto, Grzegórzki, Prądnik Czerwony i Biały, Krowodrza, Podgórze, Czyżyny, Bieńczyce, Wola Duchacka i Łagiewniki. We wskazanych obszarach, dzięki działaniom zmniejszającym emisję tlenków azotu, można zredukować liczbę zgonów z przyczyn naturalnych aż o 7,6% – powiedział Łukasz Adamkiewicz z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza.

W Krakowie 21% aut emituje większość zanieczyszczeń.

Odmienne stanowisko prezentuje komitet Kraków dla Kierowców, nad którego inicjatywą uchwałodawczą debatowała Rada Miasta Krakowa 17 stycznia. Komitet stanowczo oponuje przeciwko wprowadzeniu Strefy Czystego Transportu w mieście, powołując się na Konstytucję i gwarancję wolności, którą ta zapewnia, a którą – w opinii komitetu – przepisy SCT naruszają. 

Strefa Czystego Transportu – co to jest i jakie faktycznie są jej skutki [BADANIA]

Wyrok sądu i dalsze losy uchwały

Wojewódzki Sąd Administracyjny, który rozstrzygał sprawę dotyczącą uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie SCT, nie wykazał jednak, aby przepisy stały w sprzeczności z Konstytucją i naruszały gwarancję wolności, jaką ta nadaje obywatelom. 

To, co zadecydowało o tym, że uchwała została uchylona, to między innymi nieprecyzyjne przepisy dotyczące granic obowiązywania krakowskiej SCT, o czym wspomniałam powyżej. Uchwała mocą przepisów nadawała Strefie granice obowiązywania całego miasta, choć w nie wliczają się również drogi ekspresowe oraz autostrady, które z kolei mocą ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych nie mogą się w niej znaleźć. Dodatkowo, sąd uznał, że w uchwale powinno znaleźć się określenie „sposobu organizacji ruchu”, czego wymaga ustawa, a co w uchwale się nie znalazło. 

Wyrok WSA nie jest prawomocny, zatem uchwała nadal obowiązuje. W tej sytuacji strona miejska ma prawo do złożenia skargi kasacyjnej, jednak władze miasta już zapowiedziały, że to się nie stanie. Zamiast tego planowane jest wznowienie prac nad uchwałą wprowadzającą Strefę Czystego Transportu w Krakowie. Nowy projekt powstanie z uwzględnieniem poprawek. Kiedy to nastąpi? Jeżeli skarga kasacyjna zostanie wniesiona, może to opóźnić proces wprowadzenia SCT nawet o dwa lata. Wydaje się jednak, że wprowadzenie Strefy jest nieuniknione i stanie się prędzej czy później, bowiem stanowi element zobowiązania, podjętego w ramach ubiegania się Polski o środki z funduszu KPO. Na czas trwania procedowania i uchwalania SCT może też wpłynąć kampania przed wyborami samorządowymi, które odbędą się 7 (I tura) oraz 21 (II tura) kwietnia 2024.

Źródła: rp.pl, sejm.gov.pl, krakowskialarmsmogowy.pl, nieoddamymiasta.pl, krakowdlakierowcow.pl, globenergia.pl

Fot.: bing.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.