Ludzie znacząco zmienili ekosystemy na Ziemi za pomocą ognia – twierdzą badacze, którzy wzięli udział w multidyscyplinarnym badaniu. Dlaczego do dziś używają go, by wypalać poszczególne tereny i jak to na nie wpływa?

Inżynieria środowiska sprzed setek tysięcy lat

Badanie wykonane na Uniwersytecie w Yale pokazało, że już pierwsi ludzie na Ziemi przejęli częściowo kontrolę nad środowiskiem, w którym żyli. Zmieniali całe krajobrazy, a skutki tych zmian miały czasem pozytywne, lecz głównie negatywne skutki dla środowiska.

Ustalono, że starożytni ludzie znacząco zmieniali całe ekosystemy za pomocą płomieni. W tym nowym, międzynarodowym badaniu wykorzystano wiedzę z pogranicza archeologii i antropologii. Przeanalizowano północne brzegi jeziora Malawi we wschodniej Afryce, aby udowodnić, że wcześni ludzie byli inżynierami ekosystemów. 

Badacze przyjrzeli się liczbie pyłków i osadom węgla drzewnego, które osiadły na dnie dna jeziora. Doszli do wniosku, że ekosystem na dnie jeziora zmieniał się poprzez rozniecane pożary. Stąd np. wziął się dzisiejszy brak lasu na tych obszarach.

Nie wypalaj traw!

Władcy ognia

Panowanie nad ogniem dało ludziom dominację nad światem przyrody – plyną wnioski z badania opublikowanego w czasopiśmie Science Advances. Co jest przełomowego w tych odkryciach? Obecna analiza dostarcza jak dotąd najwcześniejszych dowodów na to, że starożytni ludzie znacząco zmieniali całe ekosystemy za pomocą płomieni. Używano ognia, aby zapobiegać wzrostowi lasów. Po analizie obszarów w okolicach Malawi badacze doszli do wniosku, że mieszkańcy sprzed kilkudziesięciu tys. lat eksperymentowali z naturą dla własnych korzyści. Celem wypalania mogła być chęć tworzenia mozaikowych siedlisk sprzyjających polowaniom i zbieractwu. Mogło się też zdarzyć, że pożary były niekontrolowane. Prawdopodobnie korzystano z ciepła płomieni, aby przyrządzić jedzenie, ogrzewano się lub socjalizowano się przy płomieniach.

– To najwcześniejsze dowody na to, że ludzie zasadniczo zmieniają swój ekosystem za pomocą ognia. Sugerują, że w późnym plejstocenie ludzie uczyli się używać ognia w naprawdę nowatorski sposób. W tym przypadku wypalenie ziemi wokół Malawi skutkuje formą lasów, jakie widzimy dzisiaj. – powiedziała Jessica Thompson, autorka badania i adiunkt antropologii na Wydziale Nauk i Sztuki Uniwersytetu Yale.

Pożary odpadów są zagrożeniem dla zdrowia ludzi i planety

Poziom wody w jeziorze Malawi zmieniał się drastycznie na przestrzeni wieków. W najsuchszych okresach jeziora, z których ostatni zakończył się około 85 000 lat temu, zmieniło się ono w dwa małe, zasolone zbiorniki wodne. Jak wynika z badań, jezioro odrodziło się z tych suchych obszarów i od tamtej pory jego poziom pozostaje wysoki.

źródło: sciencedaily.com, Yale University

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.