Według najnowszej zaktualizowanej wersji Europejskiej Czerwonej Listy Ptaków ryzyko wyginięcia grozi co piątemu gatunkowi ptaków, żyjącemu na naszym kontynencie. Jakie gatunki zagrożone są w Polsce?
Spis treści
Czerwona Lista Ptaków Europy – ptaki na wyginięciu
BirdLife International opublikowała wersję Europejskiej Czerwonej Listy Ptaków 2021. W przeglądzie uwzględniono gatunki, które są zagrożone wyginięciem oraz powody, dla których listy ptaków, znajdujących się w opresji zwiększają się z roku na rok. Autorzy wzięli pod uwagę ryzyko wyginięcia 544 gatunków w ponad 50 krajach w Europie. Przegląd jest zgodny z kategoriami i kryteriami Czerwonej Księgi.
– Ptaki są na tej planecie dłużej niż my, ale w tempie, w jakim ludzie eksploatują i niszczą, obserwujemy, jak niektóre gatunki narażone są na wyginięcie. Czerwona Księga jest kluczowym źródłem informacji dla wszystkich, którzy starają się powstrzymać kryzysy bioróżnorodności i klimatu, ponieważ tam, gdzie ptaki są w tarapatach, w tarapatach jest natura – napisała Anna Staneva, Tymczasowy Kierownik ds. Ochrony, w BirdLife Europe.
Kryteriami, które stosuje się w ramach opisu skali zagrożenia (oprócz statusu wymarcia) danych gatunków ptaków, są m.in.:
– wysokie ryzyko wymarcia, czyli gatunki krytycznie zagrożone,
– gatunki zagrożone,
– gatunki narażone,
– gatunki bliskie zagrożenia,
– gatunki aktualnie niezagrożone, najmniejszej troski.
Populacje ptaków zmniejszają się w szybkim tempie
Dane opracowane przez BirdLife nie pozostawiają wątpliwości: populacje europejskich ptaków znikają w niepokojąco szybkim tempie. Zanik bioróżnorodności wśród ptaków widoczny jest na całym kontynencie.
Z Europy bezpowrotnie zniknęło już kilka gatunków ptaków: pustynnik zwyczajny, trznadel białogłowy oraz przepiórnik zwyczajny.
– Populacje ptaków w Europie zmniejszają się głównie dlatego, że tracą swoje siedliska. Są jednak na to rozwiązania. Odnowa ekosystemów na dużą skalę, a także ochrona pozostałych naturalnych siedlisk pomoże przetrwać nie tylko ptakom, ale i ludzkości – podaje organizacja BirdLife.
Gatunki ptaków zagrożone w Polsce
W Polsce w 2020 roku stwierdzono występowanie 462 gatunków ptaków (stan na dzień 20.11.2020 rok, oprac. Komisja Faunistyczna). Obecnie w naszym kraju wyginięciem zagrożone jest 47 gatunków ptaków. Głównie zagrożone są osobniki, żyjące i posiadające siedliska na terenach podmokłych, mokradłach.
Czerwona lista ptaków Polski z 2020 roku nie pozostawia wątpliwości. Nasz kraj znajduje się w krytycznej czołówce krajów, w których ptaki wymierają w zastraszającym tempie:
– Wśród ptaków regularnie lęgowych w Polsce (230 gatunków) aż 33% to gatunki wymagające szczególnej ochrony (wymarłe, zagrożone, bliskie zagrożenia), natomiast udział gatunków zagrożonych wynosi 20%, czyli co piąty lęgowy gatunek ptaka w Polsce zagrożony jest wymarciem. Bardzo niepokoi fakt, że udział gatunków zagrożonych w kraju jest wyższy, niż wartości rejestrowane w skali całego kontynentu europejskiego (13%; BirdLife 2015) oraz globu (14%; IUCN Statistics 2020) – czytamy w Czerwonej liście ptaków Polski.
Polskie ptaki narażone na wyginięcie to m.in. czajka, sieweczka, batalion, kulik, a nawet gawron.
Przeczytaj więcej o gatunkach inwazyjnych w Polsce.
Nie tylko ptaki, czyli zanik bioróżnorodności to wina człowieka
Problem zaniku bioróżnorodności i wymierania gatunków nie ogranicza się tylko do ptaków. Europejska Agencja Środowiskowa podaje, że większość, bo aż 60% spośród wszystkich gatunków fauny i flory znajduje się w coraz gorszym stanie, co oznacza, że zbliżają się do stanu zagrożenia wyginięciem. Aby to zmienić, konieczna jest natychmiastowo transformacja europejskich gospodarek – komentuje organizacja BirdLife.
Co jeszcze należy zrobić, aby powstrzymać wymieranie ptaków?
Aby zatrzymać masowe wymieranie gatunków ptaków na całym kontynencie, należy:
- zmienić użytkowania gruntów na dużą skalę,
- zmniejszyć Intensywność praktyk rolniczych,
- pozbyć się pestycydów z upraw,
- zmniejszyć skalę eksploatacji mórz,
- znacznie zmniejszyć skalę zanieczyszczeń wód,
- skupić się na zrównoważonej praktyce leśnej,
- zwolnić tempo urbanizacji, ptaki giną w zderzeniach z infrastrukturą.
źródło: birdlife.org, vege.com.pl, otop.org.pl
Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.