Według najnowszej zaktualizowanej wersji Europejskiej Czerwonej Listy Ptaków ryzyko wyginięcia grozi co piątemu gatunkowi ptaków, żyjącemu na naszym kontynencie. Jakie gatunki zagrożone są w Polsce?

Reklama

Reklama

Czerwona Lista Ptaków Europy – ptaki na wyginięciu

BirdLife International opublikowała wersję Europejskiej Czerwonej Listy Ptaków 2021. W przeglądzie uwzględniono gatunki, które są zagrożone wyginięciem oraz powody, dla których listy ptaków, znajdujących się w opresji zwiększają się z roku na rok. Autorzy wzięli pod uwagę ryzyko wyginięcia 544 gatunków w ponad 50 krajach w Europie. Przegląd jest zgodny z kategoriami i kryteriami Czerwonej Księgi.

– Ptaki są na tej planecie dłużej niż my, ale w tempie, w jakim ludzie eksploatują i niszczą, obserwujemy, jak niektóre gatunki narażone są na wyginięcie. Czerwona Księga jest kluczowym źródłem informacji dla wszystkich, którzy starają się powstrzymać kryzysy bioróżnorodności i klimatu, ponieważ tam, gdzie ptaki są w tarapatach, w tarapatach jest natura – napisała Anna Staneva, Tymczasowy Kierownik ds. Ochrony, w BirdLife Europe.

Reklama

Kryteriami, które stosuje się w ramach opisu skali zagrożenia (oprócz statusu wymarcia) danych gatunków ptaków, są m.in.:

– wysokie ryzyko wymarcia, czyli gatunki krytycznie zagrożone,

– gatunki zagrożone,

– gatunki narażone,

– gatunki bliskie zagrożenia, 

– gatunki aktualnie niezagrożone, najmniejszej troski.

Populacje ptaków zmniejszają się w szybkim tempie

Dane opracowane przez BirdLife nie pozostawiają wątpliwości: populacje europejskich ptaków znikają w niepokojąco szybkim tempie. Zanik bioróżnorodności wśród ptaków widoczny jest na całym kontynencie. 

Z Europy bezpowrotnie zniknęło już kilka gatunków ptaków: pustynnik zwyczajny, trznadel białogłowy oraz przepiórnik zwyczajny.

– Populacje ptaków w Europie zmniejszają się głównie dlatego, że tracą swoje siedliska. Są jednak na to rozwiązania. Odnowa ekosystemów na dużą skalę, a także ochrona pozostałych naturalnych siedlisk pomoże przetrwać nie tylko ptakom, ale i ludzkości – podaje organizacja BirdLife.

Gatunki ptaków zagrożone w Polsce

W Polsce w 2020 roku stwierdzono występowanie 462 gatunków ptaków (stan na dzień 20.11.2020 rok, oprac. Komisja Faunistyczna). Obecnie w naszym kraju wyginięciem zagrożone jest 47 gatunków ptaków. Głównie zagrożone są osobniki, żyjące i posiadające siedliska na terenach podmokłych, mokradłach. 

Czerwona lista ptaków Polski z 2020 roku nie pozostawia wątpliwości. Nasz kraj znajduje się w krytycznej czołówce krajów, w których ptaki wymierają w zastraszającym tempie:

– Wśród ptaków regularnie lęgowych w Polsce (230 gatunków) aż 33% to gatunki wymagające szczególnej ochrony (wymarłe, zagrożone, bliskie zagrożenia), natomiast udział gatunków zagrożonych wynosi 20%, czyli co piąty lęgowy gatunek ptaka w Polsce zagrożony jest wymarciem. Bardzo niepokoi fakt, że udział gatunków zagrożonych w kraju jest wyższy, niż wartości rejestrowane w skali całego kontynentu europejskiego (13%; BirdLife 2015) oraz globu (14%; IUCN Statistics 2020) – czytamy w Czerwonej liście ptaków Polski.

Polskie ptaki narażone na wyginięcie to m.in. czajka, sieweczka, batalion, kulik, a nawet gawron.

Przeczytaj więcej o gatunkach inwazyjnych w Polsce.

Nie tylko ptaki, czyli zanik bioróżnorodności to wina człowieka

Problem zaniku bioróżnorodności i wymierania gatunków nie ogranicza się tylko do ptaków. Europejska Agencja Środowiskowa podaje, że większość, bo aż 60% spośród wszystkich gatunków fauny i flory znajduje się w coraz gorszym stanie, co oznacza, że zbliżają się do stanu zagrożenia wyginięciem. Aby to zmienić, konieczna jest natychmiastowo transformacja europejskich gospodarek – komentuje organizacja BirdLife.

Co jeszcze należy zrobić, aby powstrzymać wymieranie ptaków?

Aby zatrzymać masowe wymieranie gatunków ptaków na całym kontynencie, należy:

• zmienić użytkowania gruntów na dużą skalę,  
• zmniejszyć Intensywność praktyk rolniczych,
• pozbyć się pestycydów z upraw,
• zmniejszyć skalę eksploatacji mórz,
• znacznie zmniejszyć skalę zanieczyszczeń wód,
• skupić się na zrównoważonej praktyce leśnej, 
• zwolnić tempo urbanizacji, ptaki giną w zderzeniach z infrastrukturą.

źródło: birdlife.org, vege.com.pl, otop.org.pl

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.