W lipcu rząd Polski skrytykował unijną politykę dotyczącą ochrony lasów oraz bioróżnorodności. Krajowe organizacje apelują teraz do ministra Kurtyki o ochronę lasów, która jest priorytetem w dobie zmian klimatycznych. MKiŚ przygotowuje się natomiast do utworzenia nowego podmiotu zarządzającego parkami narodowymi.

Edukacja klimatyczna – priorytet

Zbliża się powrót uczniów do szkół, a od nowego roku szkolnego w niektórych krajach rozpoczną się lekcje poświęcone edukacji klimatycznej. Wielkimi krokami zbliża się też listopadowy szczyt klimatyczny COP26. Już teraz wiele europejskich państw realizuje założenia polityki klimatycznej, opartej na Porozumieniu Paryskim.

Tymczasem zamiast ochrony klimatu, w Polsce rosną obawy o przyszłość lasów i bioróżnorodności. Polityka leśna oraz tzw. lex Izera już zostały skrytykowane przez liczne organizacje i ekspertów ds. ochrony przyrody. Teraz 23 organizacje nawołują Ministra Klimatu do poważnego potraktowania zagrożeń związanych z ociepleniem klimatu i skutecznej ochrony lasów. Stowarzyszenia stają też w obronie ptaków w okresach lęgowych, które padają ofiarą wycinek.

Dlaczego Ministerstwo Klimatu i Środowiska sprzeciwia się unijnym ustaleniom?

W lipcu Polska podpisała list, w którym sprzeciwiła się unijnym założeniom dotyczącym ochrony bioróżnorodności w Strategii Leśnej. List był skierowany do wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermannsa oraz komisarzy Wojciechowskiego, Breton, Simson i Sinkevičiusa. Minister Kurtyka skrytykował np. unijne plany dotyczące zwiększenia powierzchni obszarów ściśle chronionych oraz skuteczność zwiększenia ochrony starych lasów. 

Europa ochroni bioróżnorodność!

– Lasy pierwotne i starodrzewy magazynują więcej węgla na tej samej powierzchni niż inne lasy w podobnych warunkach. Na skutek wycinek, zakumulowany w takim lesie węgiel zostaje uwolniony do atmosfery. Węgiel uwalniany jest do atmosfery nie tylko z wyciętych drzew, ale też z gleby, w której w naszych warunkach klimatycznych znajduje się 3 połowa lub nawet większość węgla związanego w ekosystemie leśnym. Na skutek prac przy pozyskaniu drewna do atmosfery uwolnione może być do 8% węgla skumulowanego przez stulecia w glebie starego lasu – czytamy w liście.

W odpowiedzi na to polskie organizacje ekologiczne wzywają ministra Michała Kurtykę do znacznego zwiększenia ambicji w zakresie ochrony lasów oraz zastosowania się do unijnych wymogów, w tym zmniejszenia użycia środków chemicznych. Według organizacji lasy są ostoją i najskuteczniejszą bronią w dobie globalnego ocieplenia.

– […] Ekosystemy leśne są najcenniejszym i najczęściej reprezentowanym składnikiem wszystkich form ochrony przyrody. […] Rezerwaty przyrody zajmują 123,5 tys. ha, z czego prawie 106 tys. ha znajduje się w lasach – argumentują nadawcy listu.

Lex Izera. Wyrok na polskie lasy

O co apelują ekolodzy?

Autorzy listu obawiają się, że polityka państwa w zakresie zarządzania gruntami leśnymi jest uzależniona od Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Organizacje, które pełnią istotne funkcje w ogólnopolskiej ochronie przyrody apelują głównie o:

1. natychmiastowe zaprzestanie wycinek we wszystkich zachowanych w Polsce starodrzewach o charakterze naturalnym, w tym w Puszczy Karpackiej, Boreckiej i Białowieskiej, a następnie objęcia ich ochroną ścisłą w ramach rezerwatów przyrody i parków narodowych,

2.  wyłączenie z użytkowania gospodarczego przynajmniej 20% wszystkich lasów w Polsce,

3. dostosowanie prowadzenia gospodarki leśnej w pozostałych lasach do prawa krajowego i unijnego, a także wymogów ochrony przyrody, m.in. poprzez ponowne podporządkowanie gospodarki leśnej wymogom ochrony gatunkowej,

4. zaprzestanie prowadzenia wycinek w okresie lęgowym ptaków, ograniczenie chemizacji leśnictwa, ograniczenie stosowania zrębów zupełnych, a także ustanowienie instytucjonalnego i społecznego nadzoru nad gospodarką leśną, poprzez egzekwowanie wymogu posiadania przez nadleśnictwa zatwierdzonych, możliwych do zaskarżenia w sądzie Planów Urządzenia Lasu.

Pełna treść listu jest dostępna tutaj.

Lista organizacji, które podpisały się pod listem do ministra:

1. Dolnośląski Ruch Ochrony Przyrody

2. Fundacja Aeris Futuro

3. Fundacja Albatros

4. Fundacja Aquila

5. Fundacja Dzika Polska

6. Fundacja EkoRozwoju

7. Fundacja Niech Żyją!

8. Fundacja Otwarty Plan

9. Fundacja Psubraty

10. Fundacja Szkatułka

11. Greenpeace Polska

12. Green REV Institute

13. Klub Gaja

14. Lasy i Obywatele

15. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków

16. Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze

17. Sadyba – Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur

18. Stowarzyszenie Carpatica

19. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

20. Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA

21. Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Wspólna Ziemia”

22. Towarzystwo dla Natury i Człowieka

23. Towarzystwo na rzecz Ziemi

– […] Liczymy na to, że minister wysłucha głosu społeczeństwa obywatelskiego i przestanie podejmować decyzje pod dyktando instytucji, w której interesie jest kontynuowanie gospodarczej eksploatacji lasów bez ograniczeń – mówi Augustyn Mikos ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.

Zmiana dotycząca parków narodowych

Tymczasem Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosiło, że pracuje nad projektem ustawy o parkach narodowych. W tym celu ma zostać utworzony dedykowany podmiot nimi zarządzający. Utworzenie go ma podkreślać wagę “dziedzictwa przyrodniczego kraju” i “ochronę dziedzictwa kulturowego”. Park narodowy według ministra Kurtyki ma zostać nadal  najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce.

– W 100. rocznicę utworzenia rezerwatów, które stały się zalążkiem pierwszych w Polsce parków narodowych, ogłaszamy największy od 30 lat pakiet zmian dla parków narodowych. To przełom, jeśli chodzi o ich finansowanie – w przyszłorocznym budżecie dotacja dla parków narodowych zostanie zwiększona o 45% – powiedział minister Kurtyka.

W związku z tym parki narodowe będą jak do tej pory otrzymywać dotacje z budżetu państwa na ochronę przyrody. Ale to nie wszystkie dotacje, ponieważ pieniądze mają wpływać też ze strony nowego podmiotu – Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych z funduszu leśnego.

źródło: mat. prasowe, pracownia.org.pl, bloomberg.com, gov.pl

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.