Dźwięk prosto z płyt winylowych potrafi pochłonąć zarówno klubowiczów, jak i domatorów. Boom na płyty winylowe jest teraz tak ogromny, jak 30 czy 50 lat temu. Z czego zrobiona jest płyta winylowa i co to oznacza dla środowiska?

Reklama

Reklama

Muzyka i śmieci

Przemysł muzyczny także stoi przed wyzwaniem związanym ze zrównoważonym rozwojem. Branża ma wpływ na miliardy ludzi na całym świecie, dlatego kroki przez nią podejmowane muszą być radykalne. Z jednej strony musi się uporać z problemami generowanymi podczas koncertów – tony śmieci czy emisje z podróży muzyków. Z drugiej zwrócić uwagę na sam proces produkcji muzyki i jej nośników. Czy branża idzie z duchem czasu?

Nowoczesność i przeszłość

Tylko w jednym, przedświątecznym tygodniu sprzedano aż 2,11 miliona albumów winylowych. Branża muzyczna szacuje, że ilość sprzedanych płyt sięgnęła rekordów z 1991 roku. W samym 2021 roku sprzedaż winyli przebiła ilość sprzedanych płyt CD, które na rzecz ery internetowych strumieni trochę straciły na popularności.

W 2020 roku w Wielkiej Brytanii sprzedano 22 razy więcej albumów winylowych niż w 2007 roku. Było to ok. 4,8 mln sztuk. To przychody w wysokości ponad 86 milionów funtów, a do tego trzeba dodać sprzedaż płyt z drugiej ręki, choć trudno oszacować tę liczbę.

Wraz ze wzrostem sprzedaży płyt winylowych niektóre wytwórnie płytowe i artyści zaczynają zwracać uwagę na kwestie ekologiczne. 

Z czego zrobiona jest płyta winylowa?

Jak sama nazwa wskazuje, winyle zrobione są na bazie związku organicznego PVC lub PWC – polichlorku winylu. Choć kiedyś były wykonywane z ebonitu lub żywicy (szelaku). PVC to tworzywo sztuczne, niekoniecznie przyjazne dla środowiska. Dlaczego? Ta forma plastiku wymaga sporo uwagi podczas recyklingu. W składzie związku PVC znajduje się chlor (“pochodzący z chloru”).

Chlor jest toksyczny w dużej ilości, dlatego najczęściej z powodu tego kłopotliwego związku jedynymi formami utylizacji okazuje się spalanie. W innym wypadku czeka na swoją kolej na wysypisku śmieci.

Ale płyta winylowa należy do przedmiotów, które składujemy latami, a potem się nimi wymieniamy lub puszczamy dalej w obieg. Winyle należą do kategorii sentymentalnych i pomimo że są namacalnymi produktami, to ich życie trwa dekadami, a czasem niemal wiecznie.

Związek PVC jest wykorzystywany w wielu branżach do produkcji rur i wykładzin, a zmiękczony PVC służy do wyrobu folii, izolacji i powlekania tkanin.

Oceaniczny winyl, czyli płyta ze śmieci

Przetwarzanie odpadów i tworzenie z nich nowych, praktycznych, a nawet dużo bardziej użytecznych i cennych przedmiotów to ekologiczny i pożyteczny trend. Rozwija się on ku uciesze wszystkich, którzy dostrzegają nadmiar śmieci w środowisku.

Ocean Vinyl powstał, aby podkreślić nie do końca zrównoważoną środowiskowo branżę muzyczną. Płyta w całości była wykonana z przetworzonego plastiku wyłowionego z oceanu w pobliżu brytyjskiego wybrzeża.

Projekt był wspólnym przedsięwzięciem Nicka Mulvey’a i browaru Sharps Brewery z Kornwalii, a dochód z niego został przekazany organizacji charytatywnej Surfers Against Sewage. Artysta twierdził, że celem projektu było skłonienie ludzi do kreatywności i oryginalnego podejścia do wytwarzania nowych produktów.

Wyprodukowano tylko około 100 egzemplarzy takich oceanicznych winyli. Praktyka tworzenia płyt z odpadów, która opiera się na recyklingu śmieci, nie jest wcale taka prosta. Wymaga kwalifikacji oraz specjalistycznego sprzętu.

Dobre informacje płyną też z kraju. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste otrzymało 100 tys. zł na walkę z nadmiarem plastiku w środowisku. Akcję zorganizował Dawida Podsiadło i Credit Agricole. Zebrana kwota to efekt licytacji 14 unikatowych winyli wyprodukowanych z plastikowych odpadów, a także darowizna od banku.

Rytm przyrody

Kilka drukarni na całym świecie również zaczęło interesować się recyklingiem starych winylowych płyt i wykorzystaniu ścinków winylowych. Jedną ze znanych, ale niezależnych wytwórni płytowych, która stara się promować kwestie zrównoważonego rozwoju, jest londyńska Ninja Tune. Wytwórnia ma na swoim koncie wiele nagród i gromadzi wybitnych, nowoczesnych, bezkompromisowych artystów. Peter Quicke z Ninja Tune mówił, że to od produkcji PVC zależy czy i jak wpłynie na środowisko, a decydująca w tym przypadku jest forma tłoczenia (140 g zamiast 180 g).

Ponadto Quicke dodał, że Unia Europejska to miejsce najlepsze do produkcji winyli ze względu na unijne wymogi dotyczące norm środowiskowych. Nie musimy się więc obawiać, że PVC nas zaleje.

Chcesz wiedzieć więcej o ekologii i muzyce elektronicznej rodem z Detroit? Czytaj: https://swiatoze.pl/botanika-ekologia-i-europejskie-techno/

źródło: pitchfork.com, bbc.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.