Prąd coraz droższy. Ale to nie koniec – w ciągu dekady zdrożeje o 110%

Nowe zasady naliczania opłat, a w tym wejście w życie opłaty mocowej i zmiana wartości w opłacie OZE – to nowe regulacje, które będą obowiązywać od stycznia 2021 roku. Co dla gospodarstw domowych Polaków oraz firm oznaczają aktualne informacje podane przez Urząd Regulacji Energetyki?

Po naliczeniu dodatkowych opłat w zależności od rocznego zużycia energii elektrycznej stawki będą się wahały od 1,87 złotych/miesiąc do 10,46 złotych/miesiąc netto dla gospodarstw domowych. Oznacza to, że roczne koszty energii elektrycznej będą wyższe o około 100 złotych, niż do tej pory. W przypadku firm koszty dostaw energii elektrycznej mogą ulec znacznemu podwyższeniu z uwagi na godziny ogłoszone do obliczenia stawki opłaty mocowej.

Opłata mocowa

Jak wyjaśnił prezes URE, Rafał Gawin, wejście w życie dodatkowej opłaty ma wzmocnić bezpieczeństwo w zakresie dostaw energii elektrycznej i zmniejszyć ryzyko blackoutu, czyli awarii zasilania. Dodatkowo prezes podał, że nowa opłata wynagradza dostawców energii w utrzymywaniu dyspozycyjności:

– Wysokość opłaty mocowej odzwierciedla wprost płatności dla dostawców mocy, które wynikają z aukcji rynku mocy. Środki pozyskane z tej opłaty przeznaczone będą na budowę nowych, modernizację i utrzymanie istniejących jednostek wytwórczych.

Wysokość opłaty została ustalona przez URE na podstawie przepisów ustawy o rynku mocy i rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska.

Ile zapłaci gospodarstwo domowe, a ile firma?

Wartość nowej opłaty dla gospodarstw domowych będzie naliczana co miesiąc w zależności od rocznego zużycia energii elektrycznej. Opłata mocowa wyniesie kolejno:

• zużycie poniżej 500 kWh energii elektrycznej: 1,87 zł
• zużycie od 500 kWh do 1200 kWh energii elektrycznej: 4,48 zł
• zużycie powyżej 1200 kWh do 2800 kWh energii elektrycznej: 7,47 zł
• zużycie powyżej 2800 kWh energii elektrycznej: 10,46 zł

W przypadku innych odbiorców energii elektrycznej, między innymi firm, opłata mocowa będzie zależna od ilości poboru tej energii podczas doby. W dni robocze w godzinach od 7 do 21 opłata wyniesie 0,0762/kWh, czyli 76,20 zł za 1MWh.

Opłata OZE

Naliczanie tej opłaty jest związane z zapewnieniem optymalnego udziału energii ze źródeł odnawialnych w krajowym miksie energetycznym. W procesie aukcji OZE organizowanej przez URE klaruje się kwestia cen energii. Zwycięzcom aukcji gwarantuje się zakup wytworzonej przez nich energii po ustalonej w wyniku aukcji stawce. Opłata OZE jest wynikiem różnic pomiędzy ceną sprzedaży energii a kwotą ustaloną podczas aukcji.

Przez trzy ostatnie lata ta opłata miała zerową wartość. Od nowego roku wyniesie 2,2 zł/MWh. Z kolei w 2017 roku wysokość tej opłaty wynosiła 3,70 zł/MWh.

Dlaczego prąd w Polsce jest taki drogi?

Na ceny prądu w naszym kraju wpływa ciągle wysoki poziom wydobycia i wykorzystywania węgla. Dla przykładu inne kraje europejskie takie jak Szwecja, Austria, czy Belgia nie mają węgla w miksie energetycznym – inwestują coraz więcej w zielone źródła energii. Za tymi państwami podąża Francja, Słowacja i Portugalia, które w najbliższym dwóch, trzech latach chcą całkowicie zrezygnować z węgla. Rząd Polski utrzymuje, że energetyka węglowa będzie prosperować do 2060 roku.

Koszty tej polityki energetycznej są bardzo wysokie – opłata za emisję CO2 wynosi 25 euro za tonę. Przed 2017 rokiem było to pięć razy mniej, czyli 5 euro. Polskie elektrownie produkują tonę CO2, wytwarzając 1 megawatogodzinę (MWh). Za emisję CO2 płaci i elektrownia i użytkownicy prądu, czyli my. Perspektywy są jeszcze gorsze. Szacuje się, że ceny CO2 wzrosną w 2030 roku do 60 euro za tonę. 

Dodatkowo niektórzy eksperci twierdzą, że podwyższone ceny za prąd były spowodowane dodatkową opłatą, która miała wspierać rynek energii odnawialnej oraz opłatą przejściową, czyli opłatą administracyjną dla spółek energetycznych.

OZE

Udział energii odnawialnej w miksie energetycznym UE wyniósł w 2019 roku blisko 35% z całości. Oznacza to, że elektrownie słoneczne i wiatrowe dostarczyły więcej energii niż węglowe.

Ceny 1 kWh energii elektrycznej w Polsce

Główny Urząd Statystyczny każdego roku oblicza przeciętny koszt 1 kWh prądu dla gospodarstw domowych (taryfa G-11). Łączna jednostkowa cena prądu przez lata wzrosła przez ostatnie 20 lat.

W kwocie tej uwzględnia się: koszt zakupu energii, inne koszt dystrybutora, VAT, cenę przesyłu, akcyzę, podatki i inne opłaty, marżę dostawcy. 

Efektywność energetyczna

Z kolei jak podaje Główny Urząd Statystyczny w Polsce w latach 2008-2018 nastąpiła poprawa efektywności energetycznej. Energochłonność pierwotna obniżała się w tym okresie średnio o 2,6% rocznie, a energochłonność finalna o 2,0%. Najszybsze tempo poprawy efektywności energetycznej odnotowano w przemyśle. Całkowite zużycie energii pierwotnej wzrosło w latach 2008-2018 z 98,1 Mtoe do 105,7 Mtoe (0,8%/rok). Zużycie miało tendencję wzrostową i osiągnęło najwyższą wartość w 2018 roku. Finalne zużycie energii wzrosło w tym okresie z 61,6 do 70,7 Mtoe, co oznacza średnie roczne tempo wzrostu 1,4%.

Z pewnością ku polepszaniu efektywności energetycznej dąży wykorzystywanie energii odnawialnej. Można powiedzieć, że te dwa filary są ze sobą nierozłączne, a OZE dąży do zrównoważonej polityki energetycznej.

źródło: biznes.wprost.pl, ec.europa.eu, stat.gov.pl