“Polska nie może być wysypiskiem Europy”, “Koniec z łagodnymi karami dla niszczących środowisko”. Ministerstwo Sprawiedliwości i MKiŚ ogłosiło nowy projekt ustawy dotyczącej przestępstw przeciwko środowisku. Czy doczekaliśmy się w polskim prawie środowiskowym gigantycznych kar pieniężnych i więzienia na wzór innych krajów europejskich? 

Zaśmiecanie lasu i składowanie odpadów – co za to grozi?

W 2020 roku wykryto ok. 290 przestępstw przeciwko środowisku. Jednak problemem w kraju jest nie tylko nielegalne gospodarowanie odpadami, ale i wciąż zbyt mała świadomość szkodliwości tego czynu oraz zbyt niskie kary finansowe. Wkrótce ma się to zmienić.

Według Marcina Warchoła, wiceministra sprawiedliwości w kraju ma być czyściej, sprawiedliwiej, a karanie za przestępstwa środowiskowe będzie odbywało się znacznie szybciej niż do tej pory. 

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z Ministerstwem Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji ustawy. Czy wzrosną kary za wyrzucanie śmieci, nielegalne składowanie odpadów i transport oraz przyjmowanie śmieci z innego kraju? Przywożenie odpadów zza granicy do Polski to jeden z problemów, z jakim borykamy się od lat. 

Ministrowie zapowiedzieli, że dostęp do rynku nie jest równoznaczny z importem śmieci z Niemiec, Francji i innych krajów. 

Zmiany w ustawie o odpadach. Czy Polskę czeka rewolucja śmieciowa?

Zaostrzenie kar za zanieczyszczanie środowiska

Nowa propozycja obu ministerstw zakłada znaczne podwyższenie kar za zanieczyszczanie środowiska. Przepisy mają w większym stopniu chronić naturę i ułatwiać egzekwowanie kar, szczególnie w przypadku firm, które działają na szkodę środowiska. Wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba podkreślił, że nowe przepisy pomogą też odciążyć budżety samorządowe, które płacą niebotyczne sumy za oczyszczanie środowiska z odpadów, często niebezpiecznych. 

Zdarza się, że oszuści podpisują umowę z właścicielem terenu uprzednio założywszy firmę, która współpracuje z przestępcą, faktycznym właścicielem odpadów. Wynajmowany teren w krótkim czasie zostaje zapełniony odpadami, a „przedsiębiorca” znika z rynku – podaje MKiŚ. To obciążenie dla budżetu państwa oraz samorządów – sprzątanie kosztuje nawet kilkadziesiąt milionów złotych. 

Podobny przypadek zdarzył się w Łodzi: czytaj o śmietnisku leków w centrum Łodzi.

Wysoka grzywna lub więzienie

Dla podmiotów odpowiedzialnych za zanieczyszczanie środowiska przewiduje się podniesienie grzywien: z 1000 zł do 10 tys. zł. Nielegalne składowanie odpadów niebezpiecznych będzie karalne 2 do 12 lat więzienia. W przypadku skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku, obligatoryjnie orzekana będzie kara nawet do 10 mln zł wypłacana na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Odpowiedzialność zbiorowa 

Ministerstwa zapowiedziały zmianę dotyczącą odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za niszczenie środowiska. Do tej pory prawomocny wyrok zapadał wyłącznie dla osoby fizycznej. 

Teraz przewiduje się równoległe ściganie każdej osoby i przedsiębiorstw odpowiedzialnego za fatalne dla środowiska decyzje. To znaczy, że będzie można równolegle ścigać jednocześnie podmiot zbiorowy – spółkę, a także przykładowo prezesa czy zarządcę. 

Posprzątaj po sobie

W ustawie przewidziano zmianę dolnej i górnej granicy ustawowego zagrożenia za przestępstwa przeciwko środowisku, w tym (art. 183 i 185 Kodeksu karnego) dotyczące nielegalnego gospodarowania odpadami.

Oprócz tego projekt zakłada wyższe kary minimalne i maksymalne za zaśmiecanie publicznych miejsc, parków, ulic i lasów. Zmieni się też możliwość orzekania wobec sprawcy – będzie on mógł zostać ukarany za wykroczenie i zobowiązany do posprzątania śmieci po sobie.

Ten, kto popełnił wykroczenie, będzie mógł naprawić wyrządzoną szkodę. Jeżeli usunie skutki przestępczej działalności, zyska możliwość złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia. 

Zgłoś przestępstwo środowiskowe

Ministerstwa ogłosiły też utworzenie formularza dedykowanego zgłaszaniu przypadków zaśmiecania i niszczenia środowiska. 

Na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska można zgłosić np. przypadki nielegalnego składowiska odpadów, zaśmiecania lasu i innych przestrzeni publicznych.

Jak zgłasza się przestępstwo środowiskowe? Na stronie www.gios.gov.pl/pl/zglos-interwencje-formularz wskazuje się lokalizację i dodaje opis zdarzenia, ewentualnie zdjęcie. Zgłoszenia można dokonać anonimowo.

Do dziś za pośrednictwem formularza wpłynęło 781 zgłoszeń.

Przeczytaj też: Ile płacimy za wywóz śmieci i dlaczego tyle?

źródło: gov.pl

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.