Sejm 2 grudnia ostatecznie przegłosował zmiany w prawie dla prosumentów. Nowe przepisy wejdą w życie już 1 kwietnia 2022 roku. Najważniejsza zmiana to tzw. net-billing. Co trzeba wiedzieć o nowym systemie rozliczeń?

Zmiany w przepisach, czyli net-billing

Net-billing to system wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta. Od wejścia w życie nowych przepisów dzieli nas tylko podpis prezydenta.

Dlaczego nowe zmiany były konieczne? W ostatnich latach mieliśmy do czynienia z prawdziwym boomem na fotowoltaikę. W ciągu zaledwie 5 lat moc instalacji OZE w Polsce wzrosła blisko dwukrotnie. Najszybciej rozwijającą się gałęzią energetyki odnawialnej jest właśnie fotowoltaika. Dopłaty sprawiły, że liczba prosumentów w Polsce wzrosła prawie do miliona. Taki nagły przyrost mocy spowodował sytuację, w której sieć staje się przeciążona. Więcej o tym przeczytasz w artykule:

Czy masowe wyłączenie fotowoltaiki z sieci w Polsce jest możliwe? Co z rekompensatami?

Główna różnica pomiędzy net-billingiem a starym modelem rozliczeń polega na zmianie ceny za energię elektryczną oddaną do sieci. W dotychczasowym systemie opustowym energia oddawana do sieci miała tę samą wartość w dowolnym czasie w roku. Dodatkowo jej wartość była obniżona o 20-30% w zależności od tego, czy instalacja przekraczała 10 kWp.

Jak pozostać w dotychczasowym systemie?

Mając na względzie prawa nabyte, dotychczasowi prosumenci oraz ci, którzy do 31 marca 2022 roku złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w aktualnym systemie opustów, z którego będą korzystać przez 15 lat.

Natomiast, system net-billingu będzie dotyczyć nowych prosumentów, którzy złożą wniosek o przyłączenie do sieci od 1 kwietnia 2022 roku. Rozliczanie następować będzie w okresach rocznych, zamiast jak poprzednio, półrocznych.

Na czym jeszcze polega ten nowy system?

Co to jest net-billing?

Obliczanie wartości nadwyżki energii na koncie prosumenta będzie realizował operator w oparciu o algorytm wynikający z przepisów ustawy. Rozliczenie będzie dotyczyło wartości, a nie ilości – jak obecnie, energii elektrycznej. Dokonywane będzie w pieniądzu (PLN), a nie w kilowatogodzinach (kWh).

Tak o nowym systemie mówi mówił Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE:

Nowy system rozliczeń będzie wspierał dalszy stabilny rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce. System net-billingu, to mechanizm prosty i sprawiedliwy społecznie. Polska jest jednym z europejskich liderów w rozwoju OZE, a w szczególności instalacji fotowoltaicznych. To efekt świadomych działań rządu, których celem jest transformacja energetyczna, oparta o technologie zeroemisyjne, jak również zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Chociaż podstawowym celem net-billingu wg. ustawodawcy jest obniżenie rachunków za energię elektryczną w gospodarstwie domowym prosumenta, to rynek przywitał nowe przepisy z niepokojem.

Jednym z powodów do obaw jest obniżenie krótkoterminowych zysków z fotowoltaiki. Wpływ na to mają mieć m.in. aktualne wysokie ceny energii, którą trzeba będzie kupować bez dotychczasowego systemu upustów. Wprowadzona zostanie także opłata dystrybucyjna, jednak z 15% rabatem na opłatach zmiennych dystrybucyjnych dla energii wprowadzanej do sieci oraz zmagazynowanej przez osoby i podmioty niebędące przedsiębiorcami.

Każde zmiany na rynku, szczególnie te dotyczące tak podstawowych kwestii jak sposób rozliczenia, zawsze wywołują niepewność. Regulacje na rynku były jednak kwestią czasu. Można spierać się co do tempa i sposobu zaimplementowanych zmian. Przedstawiciele branży wskazują jednak także na możliwe długoterminowe korzyści płynące ze zmiany przepisów.

Czy zmiana musi być niekorzystna?

Niekoniecznie. W branży OZE pojawiają się głosy, że nowe przepisy stwarzają także szanse, które można umiejętnie wykorzystać. Twierdzi tak m.in. prezes Columbus Energy, jednej z największych firm na rynku fotowoltaiki w Polsce, Dawid Zieliński:

Dzień dobry. Nowa ustawa o #oze dla #prosument.ów. Większość rynku protestuje, a to wielka szansa dla kreatywnych firm i dla #ai IT. Od 1 kwietnia #PradJakPowietrze będzie mógł zacząć nabierać prędkości. @columbusenergy_ dla nas ustawa ma sens. @Ireneusz_Zyska

— Dawid Zieliński (@dawidzielinsky) December 2, 2021

Wg. Dawida Zielińskiego nowe przepisy mogą być impulsem dla rozwoju magazynów energii. Jest to szczególnie ważne w obecnej sytuacji, w której tylko 16% Polek i Polaków magazynuje nadwyżki energii. Zmiany w systemie upustów wg. prezesa Columbus Energy nie powinny wpłynąć na czas zwrotu inwestycji w fotowoltaikę, który wynosi obecnie około 10 lat.

System net-billingu ma zachęcić prosumentów do autokonsumpcji energii. Magazynowanie energii może zmniejszyć koszty płynące z jej redystrybucji w sieci na nowych zasadach. Wsparciem dla rozwoju magazynów energii ma być też nowe dofinansowanie w programie Mój Prąd 4.0. Mają pojawić się w nim dotacje do akumulatorów – banków energii oraz innych form magazynowania energii, a także do ładowarek samochodów elektrycznych.

Według prognoz ekspertów branża fotowoltaiczna nie spodziewa się odwrotu od inwestycji we własną elektrownię fotowoltaiczną. Upusty nie są aż tak istotne zwłaszcza w przypadku małych i średnich firm. Jest tak, ponieważ wielkość i moc instalacji jest zwykle dopasowana do zapotrzebowania każdej firmy, której profil zużycia najczęściej pokrywa się z profilem produkcji z fotowoltaiki.

Mimo nowych rozwiązań prosument wciąż będzie w korzystniejszej sytuacji niż konsument zdany tylko na prąd z gniazdka. Oszczędności mogą sięgać 50–60 proc. wysokości rachunków. Część udogodnień zostanie wszakże utrzymana, a instalację trzeba będzie precyzyjnie dobrać pod potrzeby własnego domu, byleby nie produkować więcej, niż się samemu zużywa – pisze z kolei w poniedziałek 6 grudnia 2021 roku Rzeczpospolita.

Chociaż nowe przepisy wywołują emocje, okazuje się, że inwestycja w fotowoltaikę jest nadal opłacalna. Jednym ze sposobów, dzięki którym Ministerstwo stara się wyjść naprzeciw obawom, jest specjalny poradnik służący do pomocy w nowych rozliczeniach.

Poradnik dla prosumentów

Czujesz, że gubisz się w gąszczu nowych przepisów? Na szczęście Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało informator dot. zasad rozliczania prosumentów. Znajdziesz w nim zasady, wg. których należy postępować od momentu wejścia w życie nowych zasad. Poradnik pobierzesz tutaj.

A jakie jest Twoje zdanie o zmianach w systemie prosumenckim?

źródło: gov.pl/web/klimat, twitter.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.