Lato powoli dobiega końca, co najlepiej zwiastuje dźwięk pierwszego dzwonka w szkole. Czy po przerwie wakacyjnej dzieci, młodzież i studenci zasiądą do ławek, aby posłuchać, jak zmienił się klimat i wreszcie czy wprowadzenie edukacji o globalnym ociepleniu może pomóc w minimalizowaniu skutków kryzysu?

Klimat to…

W IV klasie dzieci dowiedzą się, czym jest klimat. Poznają prawdopodobnie definicję, że klimat oznacza całokształt pogody na danym obszarze. Usłyszą, że jest ukształtowany przez położenie geograficzne i, że określa się go według wieloletnich obserwacji promieniowania słonecznego, cyrkulacji atmosferycznej i obiegu wody. Nastolatkowie poznają definicje różnych stref klimatycznych i ich cechy. 

Dzisiaj powinniśmy zainteresować dzieci i młodzież także innymi dziedzinami związanymi z globalnymi zmianami klimatycznymi. Na przykład klimatologią, która bada, jak klimat formuje się współcześnie (także względem przeszłości). Rzadziej słyszy się też o edukowaniu młodych w zakresie klimatoterapii, czyli wpływów temperatur, wilgotności powietrza i promieniowania słonecznego (ogółem klimatu) na nasze samopoczucie i zdrowie. Bo klimatoterapia to dziedzina fizykoterapii. Czy zwłaszcza teraz rozwijanie tej dziedziny nie jest nam wszystkim potrzebne? 

– Wpływ człowieka bezdyskusyjnie doprowadził do ogrzania atmosfery, oceanów i lądów – stwierdzono w raporcie klimatycznym IPCC.

Polska kwestionuje unijną ochronę przyrody. Apel ekologów do ministra klimatu

Czego Jaś się nie nauczy…

Wyszukiwarka Google znajduje około 45 200 000 wyników po wpisaniu hasła “klimat”. Co ciekawe proponuje około 10 mln więcej propozycji po wpisaniu terminu “klimatyzacja”. Czy to oznacza, że chętnie leczymy zmiany zamiast im zapobiegać?

Czy wolimy znać sposoby ochładzania się latem i grzania zimą niż te na złagodzenie globalnego ocieplenia? Są przecież skutkiem zaniedbania i przespania odpowiedniej pory na zmiany, takiej jak zaprzestanie spalania paliw kopalnych, zmniejszenia skali zanieczyszczania, nadmiernego betonowania miast i wycinki obszarów przyrodniczych, masowego transportu, słowem braku równowagi.

Współcześnie dostrzegalne anomalia pogodowe to skutki emisji gazów cieplarnianych i choć presja klimatyczna spoczywa najmocniej na barkach światowych rządów, to każdy powinien posiadać elementarną wiedzę na temat otaczającego nas środowiska i wpływu człowieka na klimat. 

We Włoszech już zaczęli

Od bieżącego roku szkolnego do włoskiego programu nauczania wszedł nowy przedmiot poświęcony nauce o zmianach klimatu i zrównoważonym rozwoju. Zajęcia są obowiązkowe. Włochy chcą w ten sposób przewodzić w europejskiej edukacji ekologicznej.

– Uczenie się na pamięć stolic i współrzędnych geograficznych? Zapomnijmy o tym. Już niedługo na geografii dzieci będą się uczyć o wpływie działalności człowieka na różne rejony naszej planety – powiedział Lorenzo Fioramonti, włoski polityk, politolog i nauczyciel akademicki, minister edukacji w 2019 roku. 

Polacy chcą zmienić tryb życia dla klimatu!

W lekcjach o klimacie będą uczestniczyć zarówno 6-latkowie, jak i dojrzali nastolatkowie, do 19 roku życia. Rocznie każdy z nich odbędzie 33 zajęcia, które będą przeplatać się z innymi przedmiotami. Włoski program nauczania to hybryda, dopasowana do możliwości poznawczych tutejszej młodzieży. 

Tymczasem we Francji naprawa klimatu stała się ważniejsza niż walka z trwającym już prawie 2 lata wirusem. Politycy chcą skupić się głównie na zielonej i środowiskowej transformacji. 

– Mniej pandemii, a więcej zmian w przemyśle samochodowym i lotniczym, związanych z potrzebą ograniczenia emisji dwutlenku węgla – mówi profesor ekonomii i ekonomistka w Ministerstwie Skarbu Francji, Agnes Benassy-Quere. 

Studia środowiskowe w Polsce

Pierwszy kierunek ochrony środowiska otwarto u nas w kraju w 1991 roku w Łodzi. Kierunek powstał z inicjatywy Romualda Olaczeka, botanika i działacz na rzecz ochrony środowiska. Teraz kierunek ochrona środowiska cieszy się popularnością w Polsce i znajdziemy go praktycznie na każdym uniwersytecie w większym mieście. Czego można się spodziewać na takich studiach? Uniwersytet Rolniczy w Krakowie wylicza przedmioty:

• matematyka,
• fizyka,
• chemia,
• ekologia i ochrona przyrody,
• geologia,
• geomorfologia i gleboznawstwo,
• hydrologia,
• meteorologia i klimatologia,
• środowiskowe funkcje lasów i użytków zielonych.

Ochrona środowiska cieszy się popularnością w Polsce, a kierunek jest chętnie i często wybierany. Z kolei na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie znajdziemy świeży kierunek o nazwie Zarządzanie i adaptacja do zmian klimatu. Na uniwersytecie Warszawskim można odbyć Międzywydziałowe studia ochrony środowiska. W Poznaniu można odbyć jedyne studia magisterskie w Polsce, które przygotują do zastosowania wiedzy o ochronie przyrody w lasach. Studenci Ochrony przyrody i edukacji przyrodniczo-leśnej na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu mają dobrą okazję do zdobycia wiedzy o kluczowym ekosystemie, jakim są lasy.

Kreda z recyklingu i moda na ekologię

Młodych można uczyć pozytywnych dla środowiska i klimatu postaw już w przedszkolu i podstawówce. Najlepiej, jednak jeśli edukacja idzie w parze rozrywką dopasowaną do wieku i zainteresowań dzieci i młodzieży, a zarazem rozwija ich samodzielność. Zdanie to podziela dr inż. Joanna Sagan z Wydziału Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami na krakowskiej AGH:

– Oczywiście podstawa merytoryczna, a więc wiedza o klimacie jest potrzebna do rozumienia mechanizmów gospodarczo-środowiskowych. Z doświadczenia bycia mamą dobrze jednak wiem, że nic nie trafia do młodzieży tak skutecznie jak przekaz mediami społecznościowymi. Modę na ekologię należy kreować wśród młodych ludzi za pośrednictwem tik-toka, instagrama itp. – mówi wykładowczyni.

A co z nauką o klimacie w Polsce?

Klimat jest ważny także dla młodych Polaków. Prekursorami nowoczesnego ruchu klimatycznego w Polsce są organizacje, takie jak Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, czy Extinction Rebellion Polska. Czy nauczamy wszystkie dzieci i młodzież, jak dbać o klimat?

– “Nauka o klimacie” brzmi interesująco, ale ważne jest, aby treści związane z ochroną środowiska wplatać w moduły innych przedmiotów. Przykładowo, na informatyce dzieci mogą dowiadywać się, jakie jest zużycie energii podczas pracy komputera, stąd, dlaczego warto go wyłączać lub ustawić wygaszacz. Na technice dzieci powinny uczyć się, jak można wykorzystać materiały odpadowe oraz jak dokonać prostych napraw. Dzięki takim drobiazgom „przemycanym” dzień po dniu można liczyć na budowę eko-świadomości młodego człowieka i wypracowanie dobrych praktyk – dodaje dr inż. Joanna Sagan

źródło: mat.własne, otouczelnie.pl, Nowy Leksykon PWN

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.